In eerste instantie is de foto van Jamila vooral shockerend omdat ze geen benen meer heeft. Maar na een tijdje dwaalt de aandacht af naar haar huiselijke omgeving, naar die gekke vaas links van haar.
Burgerjournalistiek lijkt oorlogsfotografie overbodig te maken: tijdens het hoogtepunt van de strijd sturen lokale bewoners met smartphones het nieuws de wereld al in. Toch, zo blijkt uit de tentoonstelling Generation 9/11 in Gemak, zijn er een aantal invalshoeken die alleen de professional aankan. En die invalshoeken zijn noodzakelijk omdat ze innemend zijn, niet altijd in de zin van aangenaam voor het oog, maar doordat ze onze aandacht winnen op een langzame manier, zonder de shockering van bloed, ontploffing en lijken. Omdat ze onze afgestompte geesten weten te verleiden toch weer opnieuw naar oorlog te kijken.
Dit komt allereerst doordat oorlogsverslaggevers details laten zien in het land van oorlog die soms meer onthullen dan de in your face actiefoto’s. De foto van Jamila lijkt op het eerste gezicht wel shockerend op een typische manier, door haar onverborgen stompjes. Maar ze is niet voor niks gefotografeerd in haar huis, op de stoel tussen de vaas en de granaat die haar vader het huis inhaalde. Als bomresten dienen als decoratie naast je verminkte dochter, hoe gewoon is dan de oorlog geworden? Fotograaf Kai Wiedenhofer laat het antwoord aan ons over.
Zijn collega Tera Kuwayam gooit het over een andere boeg: hij houdt onze aandacht vast door de schoonheid van het Afghaanse oorlogslandschap. De klassieke, zwart-wit landschapsfoto met een steen of boom op de voorgrond om de suggestie van diepte te wekken is hier vervangen door een desolate vlakte met een coulisse van een ingeslagen muur. De fraaiheid van het beeld wringt.
Benjamin Lowy ten slotte toont een reflectie op oorlogsverslaggeving, een soort van metabeeld dat laat zien hoe de positie van de oorlogsfotograaf is, wat ook iets zegt over de situatie ter plaatse. In zijn geval is hij gedwongen te fotograferen door het raampje van zijn Humvee in Irak, omdat het gebied te gevaarlijk is bevonden voor buitenlanders om zomaar rond te lopen. Ondertussen moeten de burgers in datzelfde gebied proberen een bestaan vol te houden. De bruidsjurken zijn in de uitverkoop.
