Over Web 2.0, het uitgangspunt voor de tentoonstelling Video Vortex in Montevideo, is veel te doen de laatste jaren. Nieuwe interactieve applicaties maakten websites als MySpace en YouTube mogelijk, waar miljoenen gebruikers de inhoud in handen hebben. Web 2.0 is in de eerste plaats een verzamelnaam voor al deze websites met gebruikersgegenereerde content, een helderder definitie lijkt niet te bestaan. Het wordt gezien als de meest ultieme vorm van democratie en gebruikt als toverwoord in de marketingbranche. Ook de tentoonstellingstekst van Montevideo maakt vele artistieke vertrekpunten mogelijk met de omschrijving: ‘Web 2.0 staat voor macht aan de gebruiker en democratie voor iedereen’. Een bezoek aan Video Vortex wekt daarom verwarring over je eigen rol als bezoeker. Moet je kijken of deelnemen? Is het eigenlijk nog nodig om de tentoonstelling te bezoeken of volstaat een bezoek aan de website?

Het gecompliceerde fenomeen Web 2.0 wordt in Video Vortex van verschillende kanten belicht. Indrukwekkend zijn de werken waarin de informatiestromen van het internet aan een artistiek onderzoek worden onderworpen. Zo verzamelt de software NetMonster van Graham Harwood (Mongrel/Mediashed) met zoekmachines afbeeldingen op het web. Hieruit genereert het programma caleidoscopische composities waarvan in Montevideo twee wandvullende voorbeelden worden getoond. NetMonster toont de duizelingwekkende hoeveelheden informatie op het web en verwijst met het zelfregulerende systeem direct naar Web 2.0. Ook de installatie We feel fine van Jonathan Harris en Sepander Kamvar gaat uit van dit principe en zoomt in op de persoonlijke informatie die mensen op weblogs achterlaten. Speciaal ontwikkelde software zoekt op het internet naar de zinsneden ‘I feel’ of ‘I am feeling’ en koppelt de verzamelde gemoedstoestanden aan andere gegevens zoals weeromstandigheden, de woonplaats of het geslacht. De installatie maakt de schrijnende tegenstelling zichtbaar tussen de intieme leefwerelden op blogs en de gigantische systematiek waar ze onderdeel van zijn. De abstracte installatie No Place van MW2MW gaat uit van een vergelijkbaar principe, maar spreekt minder tot de verbeelding. De beelden in deze installatie zijn samengesteld uit RSS feeds en dus voortdurend in ontwikkeling door toevoeging van nieuwe content, zo lezen we in de begeleidende tekst. Waar We feel fine en NetMonster de moeite van het inlezen zeker waard zijn, blijft No Place ook na enige moeite steken in een abstracte verbeelding van een utopisch concept.

In verschillende andere installaties wordt vooral ingegaan op nieuwe participatiemedia. Bij Sometimes van Giselle Beiguelman kan de bezoeker een eigen telefoonfilmpje via bluetooth aan de installatie toevoegen en bewerken. Vervolgens ontstaat door Beiguelman’s software een live montage. Elke bezoeker levert zo een unieke bijdrage aan de ontwikkeling van het werk. Sometimes zegt iets over het idee van gebruikersgestuurde content, maar gaat vooral over interactiviteit door middel van de mobiele telefoon.

In het werk Spectrascope van Susan Collins staan vervormde live webcam beelden van een spookachtig Engels landhuis centraal. Dit mysterieuze, maar ook eentonige werk vertelt ons meer over de mogelijkheden van een webcam dan over die van Web 2.0. Ook andere werken gaan eerder over nieuwe registratietechnieken. Béatrice Valentine Amrhein presenteert een ‘kroonluchter’ van mobiele telefoons met filmpjes van details van het vrouwelijk lichaam. Met de mobiele telefoon als onderdeel van de persoonlijke ruimte legt zij in haar werk een relatie tussen intimiteit en technologie. De film The Duellists is gemaakt met gehackte beelden van beveiligingscamera’s. Een dynamische en rebelse film, maar de relatie met Web 2.0 valt lastig te leggen.

Tot slot onderzoekt Video Vortex het internet als platform voor uitwisseling. In het concept van Curator for one day wordt de aandacht gevestigd op de collectie van Montevideo. Elke bezoeker kan tijdens de tentoonstelling een eigen selectie maken uit de online videokunstdatabase, om voor één dag een eigen tentoonstelling te maken. Hier wordt slim ingespeeld op de populariteit van Idols en America’s Next Top Model en de droomwens van vele jonge kunsthistorici en kunstenaars om curator te worden. Echter, hoewel het selectieproces zich deels op het internet afspeelt is de tentoonstelling alleen in Montevideo zelf te bezoeken. Het concept van Curator for one day illustreert daarom wellicht eerder de grote marketingpotentie van de democratische hype die Web 2.0 veroorzaakte, dan de nieuwe artistieke mogelijkheden van het internet. Binnen ditzelfde ‘platformonderdeel’ van de tentoonstelling heeft Montevideo een aantal initiatieven in huis gehaald om participatie op het web te stimuleren. Zo worden de Floss Manuals gepresenteerd, handleidingen voor interessante freeware die op het web te vinden is. In de hal zijn beeldschermen geplaatst waarop selecties van YouTube te zien zijn en er staan informatieve workshops op het programma.

Met Video Vortex introduceert Montevideo naar eigen zeggen een ‘nieuw tentoonstellingsmodel’, met ‘stimulatie en participatie als uitgangspunt’. Web 2.0, ook wel de Social Media Revolution genoemd, gaat inderdaad over uitwisseling en participatie. Toch lijkt bij Montevideo af en toe begripsverwarring te ontstaan. Het idee van gebruikersgestuurde content komt aan de orde, maar ook de betekenis van informatiestromen, nieuwe technieken voor registratie en participatie en de platformfunctie van internet. Voor de bezoeker die moeite en tijd in de achtergronden van de werken stopt komt de tentoonstelling tot leven. Voor deze bezoeker is Video Vortex een verzameling van actuele tendensen in de beeldende kunst, zoals ook het woord Web 2.0 een verzamelnaam is. Voor de minder vlijtige bezoeker komt het internet in Video Vortex door de veelheid van gekozen invalshoeken naar voren als een verwarrende nieuwe ontwikkeling in kunstenland. En dat is jammer, want met een scherpere selectie waren de fascinerende ontwikkelingen van de internetkunst wellicht beter over het voetlicht gekomen.