Access for All was het thema van de tweejaarlijkse Internationale Aids Conferentie die twee jaar geleden in Bangkok werd gehouden. Stichting ArtAids, een initiatief van schrijver en verzamelaar Han Nefkens, vroeg enkele kunstenaars om een werk te maken geënt op de titel van deze conferentie en over de aidsproblematiek in het algemeen. Deze vraag resulteerde in een zeer bescheiden expositie die deze lente een aantal musea rondtoert. Er zijn in totaal tien kunstenaars benaderd om hun persoonlijke visie op de aidsproblematiek te tonen, allen hebben een ontwerp voor een druk op A2-formaat ingeleverd. De toezegging van deze kunstenaars is natuurlijk bewonderenswaardig: aids wordt immers de pest van de moderne tijd genoemd en elke poging er iets tegen te doen kan alleen maar worden aangemoedigd. Op de inhoudelijke beweegredenen valt op het eerste oog niet zo veel aan te merken.

Bij de meeste werken wordt het niet in eerste instantie duidelijk dat het onderwerp aids betreft. Zo is de foto van Leandro Erlich vooral symbolisch getint, het toont een deur aan het eind van een donkere gang waarlangs de kieren licht barst. De symboliek klinkt ook door in het werk van Shirin Neshat, die een foto van twee schuddende handen toont. De handen lijken elkaar door hennaachtige patronen iets over te brengen. Andere werken in de tentoonstelling geven duidelijker aan dat ze aids als onderwerp hebben. Zo staat er op de prent van Lawrence Weiner te lezen: ‘Every time we say goodbye. We die a little. Every time we say goodbye. We wonder why a little. DO STOP AIDS’.

Sommige van de getoonde werken geven hun achterliggende intenties niet gauw prijs. Zo is er op een foto van Manit Sriwanichpoom een vermoedelijk Thaise vrouw te zien van een jaar of 35 die een portretfoto omhooghoudt van een jongere vrouw. Men zou kunnen veronderstellen dat degenen die zijn afgebeeld slachtoffer en een achterblijver van een slachtoffer van aids zijn. Dezelfde onduidelijkheid blijft ook hangen bij het werk van Shirana Shabazi, waar een persoon in gesluierde kleding wegkijkt van de camera.

De kijker wordt al met al verondersteld achtergrondkennis te hebben van het engagement van de participerende kunstenaars. Door uitblijven van verdere informatie blijft het dus vooral vaak gissen naar de precieze intenties van alle artistieke bijdragen. Dit is uiteraard niet erg bevorderlijk voor de discussie, vooral omdat de vraag waarom juist kunst wordt ingezet tegen aids de overhand krijgt op de hele aidskwestie zelf. Hoewel kunst door de eeuwen nooit vies is geweest van engagement, komt het op deze manier wel erg slapjes naar voren. De tentoonstelling hinkt op twee doelstellingen. In de eerste plaats is de bedoeling om de maatschappelijke discussie over dit delicate onderwerp op gang te brengen, tegelijkertijd is er de stiekeme hoop om met de verkoop van deze werken geld in te zamelen voor de bestrijding van aids in Thailand. Dat een ‘goed doel’ voorop staat is duidelijk en dat er vele manieren zijn, dit onder de aandacht te brengen ook. De werken lijken nu voornamelijk een zijlingse illustratie van een maatschappelijk thema dat enigszins ‘uit de mode’ is geraakt, dan de belichaming van de beoogde verandering van het maatschappelijke debat. Dit laatste is jammer, aangezien ik de kunstenaars die meedoen met dit project wel zeker geschikt acht om zoiets te bewerkstelligen.

Wellicht is de bereidwilligheid van de kunstenaars niet tot het maximale uitgetest? Dan was Rirkrit Tiravanija misschien zo ver te krijgen om in plaats van een collage één van z’n beroemde kookperformances uit te voeren, om vervolgens met het publiek te keuvelen over de verhouding tussen kunst en het goede doel? Of was A.A. Bronson er voor te strikken om in plaats van een afdruk van zijn bekende aids-logo, bijvoorbeeld een lezing te geven over het tragische verlies van zijn twee General Ideapartners aan aids? Dit alles zou aanzienlijk meer tot de verbeelding hebben aangesproken.