THIS IS (NOT) A LOVE SONG

Aishlinn Bruinja
Anne Wenzel, THIS IS NOT A LOVE SONG

Het is alsof hier een brand heeft gewoed: alles is zwart, donker en verkoold. Een onvoorspelbare stilte hangt dreigend in de lucht. Ground zero. Een zichtbaar eens schitterende en reusachtige kroonluchter staat hulpeloos aan de grond. Autowrakken liggen her en der verspreid. De gesmolten restanten van een neergestort vliegtuig worden langzaam herkenbaar onder een paar verteerde bomen. Toch is het kleine Diepenheim niet getroffen door een ramp. In het gebouw van de plaatselijke Kunstvereniging worden werken van de in Nederland woonachtige Anne Wenzel (1972) tentoongesteld.

Wenzels keramische sculpturen laten zich gezamenlijk definiëren als een installatie. Ze zijn beklemmend en dramatisch, als gevolg van het rampenscenario dat wordt verbeeld. De schijnbare stroperigheid van het materiaal – het is alsof de beelden zijn opgebouwd uit druipkaarsvet – zet de dramatische uitstraling kracht bij. Het werk lijkt zich bovendien in een onbestemde tijd te bevinden. Enerzijds roept het associaties op met relatief recente gebeurtenissen, anderzijds doet het denken aan objecten uit de laatste Harry Potterfilm of aan een sprookje uit onze kindertijd of van nog langer geleden, maar dan wel zonder happy end. Een sprookje met een edge én een zwart randje. Wenzels werken verbeelden de onverklaarbaarheden uit het volwassen leven.

Voor een kind zit het leven vol geheimen maar met de tijd verdwijnen de meeste raadsels. Zo gaat het ook met de geschiedenis: de ontwikkeling van de wetenschap, de toename van onze kennis en het belang van de rede verdrijven de mysteries. Die Entzauberung der Welt, heeft de Duitse socioloog Weber dat genoemd. Maar hoewel de hoeveelheid verklarende theorieën zijn toegenomen, geldt dat niet voor de controleerbaarheid of de voorspelbaarheid van het leven. Rampen treffen ons nog dagelijks. Anne Wenzel verbeeldt ze in haar werk: rampen veroorzaakt door onze medemens, door de falende techniek of door de uitwassen van de natuur. Ze doet geen uitspraken over die gebeurtenissen maar gaat eraan voorbij…

Eind 2007 toonde Wenzel een vergelijkbare installatie tijdens Op zoek naar het sublieme in het Platform voor Beeldende Kunst in Amsterdam. Hoewel bijvoorbeeld het werk met de titel Heaven – dat bestaat uit een zwart geblakerd veld bezaaid met uitgebrande autowrakken – onvermijdelijk associaties oproept met de Balkanoorlog of de strijd in bijvoorbeeld Afghanistan, is het Wenzel daarom niet te doen. Het scala aan bijeengebrachte drama’s voert voorbij de macabere menselijke fascinatie voor ongelukken en brengt ons naar het middelpunt van tegenstrijdigheid: naar de kruising van schoonheid en verschrikking. Tijdens de Romantiek werd door schilders als Caspar David Friedrich geprobeerd het sublieme te vertalen in ontmoetingen van de mens met de ontzagwekkende natuur. Nu wordt het sublieme bijvoorbeeld door de Duitse componist Stockhausen gezien in de aanslagen op de Twin Towers in 2001. Anne Wenzel sluit hierbij aan door situaties aan te reiken die een opstapje bieden naar dat wat buiten ons bevattingsvermogen ligt. Het is het onverklaarbare dat ze met ons wil delen of zoals ze zelf zegt: de onhoudbaarheid van dromen.

Psychologisch onderzoek heeft uitgewezen dat in iedere grote stad in elk geval twee mensen wonen met wie wij gelukkig oud zouden kunnen worden. Sociologen reduceren het huwelijk tot een afspraak tussen man en vrouw waarbij de vrouw de man in zijn behoefte aan seks voorziet in ruil voor stabiliteit. Verliefdheid zou een door Hollywood verzonnen gevoel zijn. Allemaal kennis die we in de loop der jaren hebben verzameld. Maar wat hebben we aan die kennis? Waar brengt het ons? Iedere idylle kan volgens Wenzel in haar tegendeel omslaan, zo ook het verwerven van grote hoeveelheden kennis.

De titel van deze solo-expositie, This is not a love song, is geleend van Johnny Rottens muziekgroep Public Image Ltd. Het nummer beschrijft een lege plek, iets wat we nooit zullen kennen. Misschien is dat ook de essentie die deze kleine, intieme expositie ons meegeeft. We kunnen wel zoveel willen weten maar het toeval kunnen we nog steeds niet verklaren. Evenmin kunnen we de toekomst voorspellen, de liefde ontrafelen of een ramploze wereld creëren. Misschien zouden we ook niet alles moeten willen weten. De menselijke nood aan een beetje magie in het leven is namelijk net zo wezenlijk als de drang alles te willen verklaren. This is not a love song is wat ons betreft a love song, voor het werk van Anne Wenzel dat wanhopig vraagt het leven misschien een beetje als een klein sprookje te mogen ervaren…

THIS IS NOT A LOVE SONG
Anne Wenzel
t/m 30 januari 2008

Kunstvereniging Diepenheim
Grotestraat 17, Diepenheim
www.kunstverenigingdiepenheim.nl

Anne Wenzel, THIS IS NOT A LOVE SONG
Anne Wenzel, THIS IS NOT A LOVE SONG