In Marres, centrum voor hedendaagse kunst Maastricht is de tentoonstelling Kami, Cookiemonster, Bert and Ernie (All Together Now) van de Duitse kunstenaar Hinrich Sachs (1962) te zien. Deze tentoonstelling is het vierde deel van een twaalfdelig feuilleton, een tentoonstellingsreeks in Marres waarin kunstenaars hun visie geven op de hedendaagse geschiedenis. Sachs’ visie op de hedendaagse geschiedenis komt tot uitdrukking in de presentatie en het gebruik van figuren uit Sesamstraat. Het is mogelijk om – volgens strikte regels en bepalingen weliswaar – figuren toe te voegen aan Sesamstraat die verwijzen naar de specifieke maatschappelijke en culturele context van het land dat het programma heeft aangekocht en uitzendt. Sachs heeft behalve voor Bert, Ernie en het Cookiemonster, gekozen voor zes minder bekende want ‘locale’ figuren die zijn toegevoegd aan de cast van Sesamstraat, namelijk Xiao Mei Zin (Chinese meisje met wiskundeknobbel), Kami (Zuid Afrikaanse HIV positieve meisje), Dafi en Haneen (Joodse en Arabische vriendjes), Khokha (Egyptisch ‘kennishongerig she-monster’) en Zeliboba (de Russische boomgeest).

De negen poppen zijn verdeeld over twee ruimtes waar tussenin een heel groot Cookiemonster staat. Xiao Mei Zin, Dafi en Haneen zijn nagemaakt als kleine gevulde poppen en staan een beetje naar achter, dicht tegen de muur die beschilderd is met naïeve, kindertelevisietaferelen. De andere zes poppen zijn vertegenwoordigd in de vorm van grote rechtopstaande kostuums. In de gang zijn prints opgehangen van de ‘Terms and Conditions of Use’ zoals die geformuleerd zijn op de website van Sesamstraat (http://www.sesamestreet.com/ aboutus/terms.php). In een derde kamer zijn videobanden ter beschikking gesteld van afleveringen van Sesamstraat uit Rusland, China, Afrika, Egypte en Israël. Marres heeft leerlingen van groep 5 van de Montessori basisschool Maastricht en het Franse DJ-duo Teamtendo uitgenodigd om op 23 april de kostuums van de internationale Sesamstraatfiguren aan te trekken en er een performance in te geven.

Marres voert, naar eigen zeggen, ‘een tentoonstellingsbeleid dat vertrekt vanuit een onderzoekende mentaliteit’. Deze tentoonstelling is daar een goed voorbeeld van. Zowel het tentoonstellen van de Sesamstraatfiguren als het performatieve gebruik ervan zijn namelijk in strijd met de ‘Terms and Conditions of Use’ van Sesamstraat. Sachs wil door het overtreden van de door Sesamstraat vastgestelde regels en condities van gebruik ‘de wettelijke definities van cultureel eigendom ter discussie stellen’. Het onderzoekende karakter van deze tentoonstelling zit dus niet alleen in het feit dat de tentoonstelling deel uitmaakt van een twaalfdelig feuilleton dat onderzoek doet naar verschillende visies van kunstenaars op onze hedendaagse geschiedenis. Maar ook in het feit dat de betekenis van de door Sachs uitgekozen en nagemaakte Sesamstraatfiguren voorbij gaat aan de betekenis van die figuren an sich. Deze figuren worden door de kunstenaar ingezet om bepaalde thema’s te onderzoeken, af te tasten en ter discussie te stellen. Thema’s omtrent cultureel eigendom, toe-eigening, interpretatie en productie (het specifieke beleid dat Sesamstraat voert ten aanzien van de uitbreiding van de cast), collectieve ervaring en herinnering (de Sesamstraatfiguren zijn verworden tot iconen van de Westerse samenleving), wettelijke en economische regelgeving (de regelgeving omtrent cultureel eigendom biedt niet alleen bescherming maar leidt ook tot beperkingen, beperkingen die hier overtreden worden).

Tenminste, zo wordt het in de flyer die de tentoonstelling begeleidt beschreven. De link tussen de Sesamstraatfiguren en het onderzoek naar cultureel eigendom en collectieve ervaringen komt in de praktijk echter niet helemaal uit de verf. Wanneer men de prints van de ‘Terms and Conditions of Use’ leest dan kan men inderdaad vaststellen dat Sachs zich niet aan deze regels houdt, maar wat hij door het overtreden van die regels wil onderzoeken wordt daardoor nog niet duidelijk. Daarvoor moet men meer doen dan alleen de tentoonstelling bezoeken.

De tentoonstelling spreekt namelijk niet voor zichzelf omdat het een tentoonstelling betreft die onderzoekend wil zijn, die zaken wil aankaarten die niet visueel representeerbaar zijn. Een toelichting bij datgene wat het tentoonstellen van de negen Sesamstraatpoppen moet uitdrukken is dus noodzakelijk. Zonder die toelichting zijn en blijven het toch gewoon negen vrij slordige reproducties van Sesamstraatfiguren.