Sinds de oproer kraaiende Young British Artists in het midden van de jaren negentig de lont in het kruitvat van het artistieke concept staken is Britse kunst hot. Maar anderhalf decennium nadat figuren als Tracey Emin, Damien Hirst, Jay Jopling en Charles Saatchi beslag namen op de internationale kunstwereld behoren de tijden van controverse rond de Young British Artists tot het verleden. Wie er zich echter van wil vergewissen dat Brit art nog altijd wat vernieuwends te bieden heeft moet dezer dagen in Antwerpen zijn, waar het M HKA een solotentoonstelling presenteert rond Craigie Horsfield (1949).

Toen Horsfield in 1996 genomineerd werd voor de Turner Prize, was hij vooral gekend als fotograaf. Wat de tentoonstelling Schering en inslag in Antwerpen meteen duidelijk maakt, is dat een dergelijke classificatie hem nu oneer zou aandoen. Horsfield blijkt tegenwoordig namelijk wandtapijten te maken. Een op het eerste gezicht atypisch medium voor een kunstenaar, ware het niet dat het wandtapijt al tijdens de Italiaanse Renaissance volwaardig deel uitmaakte van de artistieke praktijk. Ook al grijpt de hedendaagse Horsfield terug naar een dergelijk traditioneel medium, fotografie is nog steeds alomtegenwoordig in zijn werk. Aan de basis van Horsfields wandtapijten ligt immers nog steeds de foto. Al hoeft die niet altijd te worden afgedrukt op papier, zo blijkt. Op tapijt kan het ook. Wie wil doordringen tot de kern van de tentoongestelde werken dient echter verder te kijken dan het wandtapijt of de foto zelf en stil te staan bij de verhouding tussen beide. En die verhouding spreekt uit de titels.

Zo zitten er in Above the road east toward Taibique, El Hierro. 15 minutes, February 2002, 2008 (een fenomenale wolkenmassa), The tree at the edge of the world, Sabinar. La Dehesa, El Hierro. 38 minutes, just before dark, March 2002, 2008 (een boom), en Zoo, Oxford. January 1990, 2008 (twee neushoorns), telkens twee jaartallen vervat. Het ene jaartal verwijst naar het moment waarop de foto gemaakt werd, het andere naar wanneer het wandtapijt werd vervaardigd. Het hierdoor gecreëerde interval is de sleutel tot Horsfields opvattingen rond het tijdsbegrip. Met zijn ‘slow
time-concept’ geeft hij namelijk de relativiteit van heden en verleden aan. In de tentoongestelde werken in het M HKA zitten beide principes vervat. Wie vandaag kijkt naar het wolkendek in Above the road east toward Taibique, kijkt als het ware het verleden in. Een ervaring die in essentie eigen is aan de fotografie en veelal voor lief wordt genomen, maar net daar maakt Horsfield de argeloze toeschouwer juist op attent. De fotografische weergave van een wolkendek biedt zich immers aan als een herinnering. De realiteit waarnaar ze verwijst is al lang vervlogen. De aparte tijdsbeleving die Horsfields werk ononderbroken oproept, wordt in het M HKA versterkt door de soundtrack bij de tentoonstelling, de ‘tijdsvertragende’ geluidsinstallatie Antwerp soundwork 6.1, waarvoor Horsfield de hulp inriep van componist Reinier Rietveld (1963). De wandtapijten zelf weten het contrast tussen heden en verleden echter nog altijd het scherpst te stellen. In de hedendaagse uitvoering van een traditioneel medium, vallen beide namelijk als het ware samen. Slow time, sexy time.

Wie Schering en inslag tot zich laat doordringen, beseft dat het werk van Horsfield boven alles iets vertelt over de problematiek van kunstenaars van deze tijd. Een kunstenaar die zich in zijn werk maatschappelijk engageert wordt vaak gemakzucht verweten. Een kunstenaar die vrijblijvend te werk gaat, zou dan weer goedkoop uit de hoek komen. “Kunst is haar veilige haven kwijt”, aldus Hans den Hartog Jager. Als geen ander slaagt Horsfield er echter in om de valkuilen der gemakzucht en vrijblijvendheid te ontwijken. Omwille van zijn kunsthistorisch bewustzijn weet hij met zijn werk een relevante plaats in het hedendaagse landschap in te nemen. Waar Brit art aanvankelijk een totale desinteresse in artistieke traditie en geschiedenis werd aangewreven, herdenkt Horsfield anno 2010 een van de meest traditionele media.