Rotterdam. Struikelstad 2001

Rob Perrée

Het is oorverdovend stil in Rotterdam.
Rotterdam is vele steden, maar al die steden lijken te slapen.
Rotterdam is Culturele Hoofdstad van Europa, maar zelfs op korte afstand, Amsterdam, merk ik daar niks van.
Hoeveel toeristen zijn op weg naar Rotterdam om, in de woorden van de bassende hopman Opstelten, 'de ongemene culturele vitaliteit (…) mee te beleven'.
Ik beschik niet over cijfers, maar ik heb nergens iets gelezen over overvolle hotels, dagenlang dubbel geparkeerde auto's, rijen voor de kassa's of onwel geworden toeschouwers.
Het is oorverdovend stil in Rotterdam.
Wat haalde de laatste maanden de landelijke pers?
De conflicten tussen intendant Van Meggelen en intrigant Nouwen.
Ongetwijfeld een spektakel, maar van een hoog spruitjesgehalte.
Het Filmfestival.
Dat haalt ieder jaar terecht alle kranten omdat het kwalitatief op een zeer hoog niveau staat.
De Rotterdamse Kunstbeurs.
Die verdient aandacht, omdat ze voor de tweede keer de arrogante Amsterdamse KunstRai laat zien dat ze niet het alleenrecht heeft op kwaliteit.
En dan te weten dat deze gebeurtenissen los staan van het Culturele-Hoofdstad-programma, al zullen ze alledrie ongetwijfeld hebben meegegeten, of zelfs gevreten, uit de Culturele-Hoofdstad-ruif.
En verder?
Het is oorverdovend stil in Rotterdam.
Hoe komt het toch dat grote evenementen in Rotterdam altijd mislukken?
Er zijn maar weinig steden die zoveel geld en energie in kunst en cultuur stoppen als Rotterdam.
Er zijn maar weinig steden die dat zo goed weten te verbergen.
Rotterdam is een no-nonsense-stad.
Er wordt hard gewerkt en er wordt fanatiek niet gewerkt. In Amsterdam wordt gewerkt en ontspannen niet gewerkt.
Bij de eerste lentezon stapt een Rotterdammer in de schaduw om door te kunnen blijven werken of om zijn zwarte klus af te maken, een Amsterdammer gaat onmiddellijk in de zon zitten en laat zich achterovergeleund van een koud pilsje voorzien.
Rotterdam is een stad van zwart-wit, Amsterdam van de nuance.
Daarom scoort in Amsterdam Het Rijksmuseum beter dan Ajax.
Daarom scoort in Rotterdam Feyenoord beter dan Boijmans.
Kunst is de vleesgeworden nuance, voetballen de vleesgeworden nuchterheid.
Toch wringt het.
Het is toch rampzalig dat het Amsterdamse Stedelijk met een brokken-piloot-beleid meer bezoekers trekt dan alle integere culturele activiteiten van Rotterdam samen.
Waarom staan er rijen voor een degelijke maar saaie Maurits-tentoonstelling in het Rijks en is het oorverdovend stil als Rotterdamse galeries prikkelende Portugese kunst laten zien?
Waarom komen honderdduizenden buitenlanders op Amsterdam af zonder dat de stad zich uitslooft en haalt Rotterdam slechts een fractie van dat aantal door zijn stinkende best te doen.
Maar Rotterdam is niet alleen snotterig sneu, het kan ook stuitend stom zijn.
Er is geen enkele Culturele Hoofdstad die haar belangrijkste museum wegens renovatie afsluit voor het publiek.
Er is geen enkele Culturele Hoofdstad die een concept bedenkt dat zelfs door de bedenker niet over het voetlicht kan worden gebracht.
Er is geen enkele stad die onmisbare gangmakers als Van Krimpen zo makkelijk laat gaan en die node gemiste gedrevenen als Jan Hoet zo makkelijk de deur wijst.
Er is geen enkele Europese stad die zo weinig trots is op zijn eigen status van Culturele Hoofdstad als Rotterdam.
Het is oorverdovend stil in Rotterdam.
Triest, maar wie geen lawaai maakt wordt niet gehoord.