Pilvi Takala

Saskia van der Kroef
Pilvi Takala, REAL SNOW WHITE, 2009

De Finse Pilvi Takala (1981) vormde haar atelier om tot een bioscoopzaaltje, compleet met luie stoelen. Wie de tijd nam haar bijna tien minuten durende video van begin tot eind te zien, werd getrakteerd op een innemende eyeopener.

Real Snow White is het relaas van Sneeuwwitje en Het Systeem, zoals zich dat afgelopen zomer moet hebben afgespeeld. We zien het Disneyfiguur in vol ornaat (de gele plooirok, rood-blauw gestreepte pofmouwtjes, rode cape, witte kraag en zwarte bob) bij de ingang van het Disneyland Park bij Parijs. Routinematig deelt ze handtekeningen uit, en poseert ze voor foto’s met haar grootste fans. Totdat de drommen kinderen moeten wijken voor een parkbeambte, die haar verbiedt het park in te gaan zolang ze ‘in vermomming’ is. Wat volgt is een hakkelende maar hilarische conversatie tussen – zo wordt nu duidelijk – de kunstenares, vertegenwoordigers van het pretpark en voorbijgangers. Het geheel blijft van een kleine afstand, vanuit de menigte, gefilmd. Daar is inmiddels de stemming omgeslagen. Een vader tegen zijn kind: ‘Let’s go, she isn’t real.’

Wat is echt en wat niet? En waar geldt wat? Die vragen worden versterkt door de redenering die de bewaker maakt: hij zegt niet te weten wat deze Sneeuwwitje in het park zal gaan doen, maar misschien is het ‘iets slechts’, en dan denken mensen dat ‘de echte Sneeuwwitje’ het heeft gedaan… De vrees voor een terreurdaad is apert. Takala legt het op een knappe manier bloot, net als de extreme kunstmatigheid en willekeur van de zorgvuldig door het park bewaakte authenticiteitformules. Zelf doet Takala namelijk niets. Ze staat daar – onschuldig en kalm – als Sneeuwwitje, en stelt zo nu en dan een naïeve vraag. Het zijn de reacties van haar omgeving die veelzeggend zijn. Daarbij is de locus operandi natuurlijk perfect: waar anders dan aan de poorten van een sprookjeswereld is de grens tussen realiteit en fictie zó poreus? Sneeuwwitje trekt uiteindelijk aan het kortste eind. Haar sprookje eindigt bij de wc-hokken, veilig ver van de veroorzaakte verwarring.

RIJKSAKADEMIE OPEN
Zaterdag 28 en zondag 29 november 2009

Rijksakademie van beeldende kunsten
Sarphatistraat 470, Amsterdam

Meer over Pilvi Takala.