Onlangs werden in Utrecht de Centraal Museum Persprijzen 2003 uitgereikt. Landelijk heeft het niet veel aandacht gekregen, maar uit welingelichte bronnen blijkt dat de twee prijzen als een bom zijn ingeslagen. De eerste prijs werd uitgereikt aan de journalist die het beste stukje over het Centraal Museum heeft geschreven, de tweede prijs was bestemd voor de scribent die het slechtse stukje had voortgebracht. Als een van de juryleden kreeg ik rond de jaarwisseling van de persdienst mappen aangereikt met daarin alle artikelen, stukjes, recensies, essays en interviews die over het Centraal Museum in 2003 zijn verschenen in kranten en tijdschriften in binnen- en buitenland. Bij elkaar meer dan 1200 pagina's A4 met knipsels, twee Albert Heijn tassen vol.
Wie op deze manier het slagveld overziet dat de pers veroorzaakt wordt er niet gelukkiger op. Als insider lees je de uitglijers, de blunders, de meninkjes, de snel opgeschreven gedachteflarden. Als een kunstenaar zeven jaar doet over een specifieke move in zijn ontwikkeling dan wordt dat in een bijzinnetje belachelijk gemaakt. Of als een innovatie in tentoonstellen wordt getoond, dan wordt het niet herkend door gebrek aan kennis of interesse in het vakgebied. Recensenten weten ook niet of ze de tentoonstelling of het getoonde moeten recenseren. Zelden enthousiasmeren artikelen en net zo jammer is de venijnige toon die in zogenaamd serieuze artikelen sluipt.
Het mooie van de Centraal Museumpersprijs is dat artikelen met elkaar te vergelijken zijn. Als van een tentoonstelling vijf recensies verschijnen dan kun je die tegen elkaar afwegen. Bovendien valt op dat meer geschreven wordt over hedendaagse kunst dan over oude kunst – waar het Centraal Museum zich sterk in profileert. Verder richt het Centraal Museum zich blijkbaar vooral op Nederland, artikelen in buitenlandse tijdschriften zijn schaars. Alleen de reizende tentoonstellingen genereren in 2003 veel internationale aandacht (Coorte, Bruna, Rietveld).
De Centraal Museum Persprijs 2003 voor het beste artikel (de Eerste Prijs) is uitgereikt aan Jorinde Seijdel. Zij schreef in de Witte Raaf een analyse over Neo, waarin ze zich, zoals eerder ook over FFF Videoshow, op de hoogte toont, zeer kritisch, opbouwend, constructief. Ze is een van de weinige auteurs die met kennis en visie een kritiek schrijft en die vorm en vent in een tentoonstelling perfect van elkaar gescheiden weet te houden. De Tweede Prijs (het slechtse artikel) gaat naar een schrijver van NRC Handelsblad die achterkamertjespolitiek bedrijft door lekker mee te speculeren wie museumdirecteur zou kunnen worden in het Boijmans of het Stedelijk. Het artikel getuigt van onbenul en zorgt voor een verkeerde beeldvorming bij lezers. Het plaatsen van portretfoto's met een kruis erdoor dient, bij gebrek aan argumenten, ter ondersteuning van een hetze.
Volgend jaar wordt de Centraal Museum Persprijs de Van Abbe Museum Persprijs. Ieder artikel dat over dat museum geschreven wordt in 2004 zal wederom door een ervaringsjury gewikt en gewogen worden. Wie schrijft het beste artikel? Wie gaat er over de schreef?