Two or three things I know about provo is een in korte tijd gemaakte, subjectieve en niet complete tentoonstelling over de provobeweging. Deze negatief klinkende karakteristieken geven de tentoonstelling in dit geval juist een bijzondere kracht mee. In december 2010 werd Experimental Jetset, een grafisch ontwerpcollectief van drie mensen (Marieke Stolk, Danny van den Dungen en Erwin Brinkers), door W139 gevraagd om een expositie te maken over de Amsterdamse provobeweging uit de jaren zestig. Na enige twijfel vanwege persoonlijke betrokkenheid bij het onderwerp – Marieke Stolk is de dochter van Rob Stolk (1946-2001), één van de oprichters van deze anarchistische beweging – besloten ze het toch te doen.

Het feit dat deze tentoonstelling ‘impromptu’ is, zoals Experimental Jetset hem zelf karakteriseert, past bij de provobeweging. Provo was als een soort flits, een beweging die maar van 1965 tot 1967 heeft bestaan, met activistische ideeën en politieke voorstellen, en kenmerkte zich door happenings in de stad en het verspreiden van pamfletten, posters en tijdschriften. Allemaal zogenaamde ludieke acties, die in tegenstelling tot de acties van andere, linkse groeperingen in Frankrijk (Action Directe), Duitsland (Rote Armee Fraction) en Italië (Brigate Rosse) rond dezelfde tijd, niet gewelddadig waren. Toen provo zichzelf in 1967 middels een ‘likwidatie’ ophief liet het een lege ruimte achter die ervoor zorgde dat vanaf dat moment andere acties, hoe onbeduidend ook, meteen in het nieuws kwamen.

De tentoonstelling zelf is eenvoudig: ze bestaat uit met gekleurde tape opgehangen reproducties van provodocumenten (grotendeels uit persoonlijke archieven), die op een associatieve manier in thematisch wolken bij elkaar zijn gehangen. Getekende posters, de zogenaamde ‘witte plannen’, brieven uit de gevangenis, tijdschriften als Barst en Provo, pamfletten, foto’s van rellen met de politie enzovoorts.

Centraal hierbij staat de rol van Rob Stolk, die, eigenlijk min of meer uit noodzaak, de drukker van provo werd. Toen bleek dat reguliere drukkers hun pamfletten en posters niet wilden drukken, begon hij zelf. Eerst drukte hij met een geleende stencilmachine – steeds op verschillende plekken in de stad om niet ontdekt te worden door de politie – later met zeefdruk en weer later met offsetpersen. Vanaf de jaren tachtig ontwikkelde hij zich tot professioneel drukker; de door hem opgerichte drukkerij bestaat nog steeds.

De tentoonstelling speelt hiermee in op een veel breder thema, namelijk de rol van de vrije pers in activisme. De tentoonstelling stopt dan ook niet na 1967, maar loopt verder met activistische post-provo praktijken waarbij Stolk betrokken was, zoals Woningburo de Kraker, Anti-Reklame Buro Sneek, het tijdschrift De tand des tijds (1976-1983) en Aktiegroepen Nieuwmarkt (1967-1976) die zich verzetten tegen de sloop van huizen voor de komst van snelwegen en metrolijnen.

Experimental Jetset heeft uit het archief datgene bij elkaar gebracht dat hen interesseerde en opviel. De uitgekozen documenten zijn dikwijls beeldend sterk, zoals de met de hand getekende posters van Stolk, de foto van een protest met slechts een lege, witte banner, de poster voor de ‘dag van de anarchie’ met een grote gespiegelde ‘a’ als symbool voor anarchisme, of de verzameling van variaties op het Gnot-teken (als een omgekeerde appel), volgens Experimental Jetset het inofficiële logo van provo.

Maar, misschien nog belangrijker dan het blootleggen van de ‘provobeeldtaal’, is het drukwerk dat de ontwerpers speciaal voor deze tentoonstelling maakten: een serie van pamfletten met hierin onder meer interviews met verschillende provo’s en een herdruk van het eerste nummer van het tijdschrift Provo. Geheel in de geest van provo maken ze op deze manier het gedachtegoed weer vrij toegankelijk. De facsimile van Provo is in dit kader symbolisch. Van de eerste uitgave werden in 1965 direct 400 van de 500 exemplaren door de politie in beslag genomen, waardoor het nummer een zeldzaam en waardevol object is geworden. Als herkansing heeft Experimental Jetset 400 herdrukken gemaakt, waardoor je dit nummer nu voor 3 euro in handen kunt hebben en weer opnieuw geraakt wordt door woorden uit 1965:

‘De a-sociale provo is het enige lichtpunt. Zijn optreden is een spaak in het wiel der “vooruitgang”, die zo hard vooruit davert dat zij de bom onder de rails, vlakbij, niet ziet. […] Wij durven te zeggen: demonstreer om te demonstreren! provoceer om te provoceren! verzet om het verzet!’ (Uit: ‘Inleiding tot het provocerend denken’ van Roel van Duyn)

Hoe mooi is het om deze woorden te lezen in een tijd waarin protest en revolutie weer betekenis krijgen. Experimental Jetset brengt het verleden dichtbij en maakt het levend.