Wat snel opvalt aan de foto-expositie in het Amsterdamse W139 is de titel: ‘Hellenistic’. Je geeft er als samensteller in ieder geval mee aan dat je niet van de straat bent. Tegelijkertijd staat de gemiddelde bezoeker voor een klein raadsel: wat is de link tussen de oude Grieken en de hedendaagse fotografie? Hellenistisch is in goed Nederlands een aanduiding voor een periode in de Griekse kunst die gekenmerkt werd door invloeden van buiten het Attische epicentrum. In het vaarwater van de militaire veroveringen had het Griekse rijk een dermate grote culturele expansie dat het traditionele machtscentrum haar richtingbepalende invloed verloor. In die staat van relatieve verwarring werd er door kunstenaars op allerhande perioden en stijlen teruggegrepen. Ook was het een tijd om te leren en in verwondering een nieuwe wereld te aanschouwen. De analogie met de stand van zaken in de kunst van nu is in die zin goed te maken, hoewel je je kunt afvragen of de term iets specifieks vertelt over fotografie. De veertien fotografen die aan de tentoonstelling hebben meegewerkt delen een antropocentrische blik. Hun verwarring en verwondering resulteren in foto’s van mensen in een betekenisvolle relatie met een omgeving. We zien personen frontaal en levensgroot, maar ook als een gevonden voorwerp langs de kant van de weg of drijvend in het water. De ene keer als vormgevers, de andere keer als slachtoffers van de wereld om hen heen.
Zo hebben de foto’s van Phoebe Maas de interacties tussen de afgebeelde mensen en hun verhouding met de fotograaf én de beschouwer als onderwerp. Bij Tim Gutt en Frank Kok daarentegen zijn geen personen in beeld gebracht, maar gaat het om het tonen van sporen van menselijk handelen, waardoor de wereld een ontvlucht toneel lijkt.
De tentoonstelling laat zien hoeveel mogelijkheden er voor de fotograaf zijn. De vormverschillen zijn enorm. Er wordt afgedrukt op papier of plastic, de afmetingen variëren van een paar centimeter tot een paar meter, er zijn lichtbakken en video’s, enzovoort. Misschien komt juist daardoor zo scherp het gemeenschappelijke naar voren. Want al die middelen worden door deze fotografen aangewend om het subjectieve beeld aan te kleden, of wel de wereld in dramatisch licht te zetten.
HELLENISTIC, Morad Bouchakour, Tim Gutt, Juul Hondius, Frank Kok, Phoebe Maas, Freya Maes, Thomas Manneke, Ania Rachmat, Julika Rudelius, Stephanie Saelman, Marike Schuurman, Andrea Stultiëns, Esther Zilversmit & Appie Bood, t/m 23 juli
W139, Warmoesstraat 139, Amsterdam, wo tm zo 13-18 uur