Menselijke maat

Max Willems

Op de zaterdagochtend wandelen groepjes over de Keizersgracht. Veel verzorgde dames van middelbare leeftijd. Lange rokken en platte sandalen,dat werk. Ze turen op plattegronden en hebben elkaar veel te vertellen. Tot mijn verbazing zie ik ze vrolijk in het pand Keizersgracht 601 verdwijnen. Hier is sinds najaar 1999 het Huis Marseille, stichting voor fotografie, gevestigd.

De kwetterende dames komen echter, zo blijkt, niet voor de foto's van Bernd & Hilda Becher. De tuin is hun bestemming, want het is vandaag Grachtentuinendag en het Huis Marseille doet er met zijn mooie sobere grachtentuin terecht aan mee. Wie niet in de tuin moet zijn, dient eerst een kaartje voor de tentoonstelling aan te schaffen in de verzorgde voorkamer van de bel-etage. Daar is een kleine open balie, met erachter een paar bureaus. Een meisje in een blauw jurkje verricht de transactie. Vanwege het tuinenfestijn is de entree vandaag gehalveerd. Slechts een knaak in plaats van de gebruikelijke vijf gulden. Soms valt het leven mee! Voor dat miniprijsje mag ik ook nog eens een mooi door Walter Nikkels verzorgd vouwblad meenemen met tweetalige informatie over de tentoonstelling. Een heel handig dingetje: het past in de jaszak, zodat het niet gevouwen mee naar huis kan.

In de tentoonstellingszalen is het stil. Liever gezegd er is niemand. Dus kan ik even net doen alsof het allemaal speciaal voor mij is opgehangen. Vanaf een houten bank, zoals die in iedere zaal te vinden is, kijk ik naar de prachtige ensembles van hard afgedrukte schachttorens en andere mijngebouwen. Een groter contrast tussen de foto's en de ruimten waarin ze hangen is nauwelijks denkbaar.

Die enorme verstilde industriële bouwwerken aan de wanden van dit zeventiende eeuwse grachtenpand waar de menselijke maat allesbepalend is. Die maat maakt dit kleine fotografiemuseum zo bijzonder. Hier hoef je niet te dwalen en te zoeken, mis je niks als je even niet oplet en slaat de museummoeheid nimmer toe. Bovendien zijn de verduisterende rolgordijnen op enkele plaatsen een tikje opgetrokken, waardoor de bezoeker in iedere zaal even de kans krijgt een blik op de buitenwereld te werpen. Vóór op het rimpelloze bruine grachtenwater, achter op die tuin dus, waar een mevrouw op haar knieën een struikje bewondert.

Het heeft allemaal iets vanzelfsprekends. Huis Marseille voelt als een goed passende handschoen, als het ware. Maar het is niet alleen de menselijke maat die het hier aangenaam toeven maakt. Goede smaak en gevoel voor detaillering zijn maatgevend geweest voor de restauratiearchitect en -inrichters. Zij schiepen expositieruimten die zich kunnen meten met die in de beste musea ter wereld. Simpele witte wanden, mooie houten vloeren, in het souterrain zoals dat hoort marmer, en rustige tinten crème en oud groen voor het houtwerk. Jammer alleen dat het gekozen verlichtingsysteem hier en daar hinderlijk reflecteert, vooral in de wat lagere ruimten.

Heel prettig is daarentegen weer de afwezigheid van suppoosten of andere in het oog springende beveiligingsmaatregelen. In de hoeken van de zalen zijn discreet rookkleurige bollen aan het plafond bevestigd waar naar vermoeden camera's in rond kunnen zoemen. Ze ontnemen geen moment echter het gevoel hier immer jezelf te kunnen zijn.

Het voorzieningenniveau is verder minimaal, maar dat is niet zo erg op deze plek met een grote caféen boekwinkeldichtheid in de nabije omgeving. Er is een piepklein maar fris wc-tje, er is ook een lift waar je een sleuteltje voor moet hebben en in de overkapte vide tussen voor- en achterhuis staat een rek voor jassen. Simpel, maar functioneel. Aan versnaperingen, souvenirhandel of andere lolligheden doet men verder niet.

Bij het blauwe jurkje is slechts een beperkt aantal publicaties te verkrijgen, en in de tuin staan een paar alleraardigste teakhouten tuinameublementjes op het plaatsje. Daar zit een ouder echtpaar zelfgesmeerde boterhammen op te eten. Als ze klaar zijn, staan ze op, wandelen de kraakheldere gang door naar de voordeur op weg naar de volgende tuin. Ik vrees dat ze van de Bechers niets gezien hebben, maar ik zag haar een paar seconden kijken naar een grote Serrano in de gang. "Mooi, wel" hoorde ik de vrouw tegen de man zeggen, maar hij stond toen al wat vermoeid kijkend bij de voordeur. Zij snel achter hem aan.

Aantrekkelijkheid gebouw *****
Onthaal, ontvangst, kassa ****
Garderobe *
Houding overig personeel n.v.t.
Informatiemateriaal ****
Bijschriften **
Zaakteksten ****
Zitgelegenheid ***
Restaurant n.v.t.
Boekwinkel n.v.t.
Toiletten ***
Onderhoud Algemeen *****
Bereikbaarheid ***

HUIS MARSEILLE, STICHTING VOOR FOTOGRAFIE, Keizersgracht 401, 1016 EK Amsterdam, di tm zo 11-17 uur

www.huismarseille.nl

BERND EN HILLA BECHER, DE MIJNEN, tm 9 juli

WIM EN DONATA WENDERS, BUENA VISTA SOCIAL CLUB, vanaf 15 juli