Jasiek Mischke: Alles, behalve jezelf

Daniël Dennis de Wit
Jasiek Mischke, de advertentie op Marktplaats.nl

Alles verkopen wat je bezit, helemaal opnieuw beginnen! Die gedachte is iedereen wel eens door het hoofd geschoten. Jasiek Mischke (1983) maakt werk van die gedachte en heeft al zijn bezittingen in één koop voor 100.000 euro aangeboden op marktplaats.nl. Op de online advertentie is een enkele foto te zien waarop al zijn spullen samen zijn gebracht. Behalve een bureau en een auto is niet heel duidelijk te onderscheiden waaruit zijn inboedel precies bestaat. De Paraplufabriek te Nijmegen heeft Mischke gevraagd gedurende een aantal kijkdagen de spullen tentoon te stellen.

In de hoek van de expositieruimte van de Paraplufabriek staan alle spullen uitgestald. Mischkes auto is volgeladen met witte balletjes, restanten van een oud kunstwerk. Ernaast staan nog een paar pallets met ingepakte spullen. Doordat alle spullen zo opeengepakt staan, blijft het vrij lastig om een duidelijk overzicht te krijgen. Het geheel is verpakt in krimpfolie, dat lijkt het idee te bevestigen dat alles enkel in één koop over te nemen is. Vooraan de expositieruimte is er een tv-uitzending te zien van RTL4, waar kort het project wordt uitgelegd. Ook worden de reacties geprojecteerd die per mail op de advertentie zijn binnengekomen; deze variëren van ‘bewonderenswaardig’ tot opmerkingen dat er misschien een draadje bij de adverteerder los zit.

Toch is het zich ontdoen van bezittingen geen nieuwe gedachte in de kunstgeschiedenis. Menig kunstenaar heeft uit frustratie z’n gehele oeuvre verbrand. Zes jaar geleden nog besloot de Engelse kunstenaar Michael Landy om al zijn aardse bezittingen te vernietigen. Het kostte een team van tien mensen (bestaande uit Landy en zijn vrienden) twee volle weken om alle spullen te documenteren en te vergruizen. Landy bedoelde zijn werk voornamelijk als een aanklacht tegen de consumptiemaatschappij. Mischke daarentegen ziet zijn project vooral als een soort overgangsritueel. Hij gelooft erin dat hij door het wegdoen van al z’n spullen betere kunst zal maken. Mischke: ‘Ik sla zelf een andere weg in. Ik blijf kunstenaar, maar verleg mijn aandacht van direct beeldend werk naar conceptuele projecten. Dit is daar het eerste van.’

Het bedrag van 100.000 euro zegt de kunstenaar te hebben gekozen omdat het genoeg is om een nieuwe start mee te maken. Graag ziet hij zichzelf in de toekomst studeren op een masteropleiding in het buitenland. Z’n spullen gaan hoe dan ook weg, daar is hij erg stellig in. Mischke: ‘Mocht ik het niet kunnen verkopen, dan geef ik het weg. Ik laat het verbranden of breng het naar de stort.’

Mischke probeert met dit werk vragen op te roepen over wat identiteit is. Jammer dat hij al meteen stelling inneemt en bepaalt dat zijn identiteit gevormd wordt door al zijn spullen tezamen. Bij een aantal van de spullen komen identiteit en bezit inderdaad erg dicht bij elkaar: er zijn kunstwerken bij, een laptop, aantekeningen en ideeënboekjes. Toch bestaat iemands identiteit uit meer dan dingen alleen. Je lichaam, of DNA om maar mee te beginnen, is er onderdeel van. Misschien nog wel een belangrijker onderdeel van je identiteit zijn je herinneringen, karakter, persoonlijke voorkeuren, zelfs je vrienden. Mischke raakt met dit project zijn identiteit dus niet (geheel) kwijt. Wil hij met dit werk ‘identiteit’ onderzoeken, dan geeft hij met de nadruk op spullen een vrij karig beeld van wat identiteit is.

Mischke heeft duidelijk gekozen om de climax van het project te laten plaatsvinden op ‘het moment van overdracht tussen aanbieder en koper’. Hierdoor kan hij zich wel een paar inconsequenties veroorloven. Niet ál zijn spullen zijn namelijk te zien in Nijmegen. Hoewel hij van het gros van de spullen al ‘gevoelsmatig afstand’ heeft gedaan, heeft hij nu nog geen afstand gedaan van z’n mobieltje en loopt hij niet naakt of in geleende kleren rond. Een detail, maar het is wellicht een gevolg van de motivatie van de kunstenaar voor dit project.

Die motivatie lijkt namelijk een mengsel te zijn van enerzijds artistieke, anderzijds persoonlijke, bijna therapeutische overwegingen. Zijn persoonlijke motief is erg overtuigend en meeslepend: nieuw begin, weg met ballast, blik op de toekomst. Jasiek Mischke maakt een persoonlijk offer voor zijn toekomstige artistieke carrière. In dit project lijkt hij vooral bezig met het kwijtraken van die bagage. Ook interessant, maar vrij expressief. Met het oog op zijn op conceptuele kunst gerichte toekomst hadden we wellicht mogen verwachten dat een vraag als ‘wat is identiteit’ grondiger onderzocht wordt, en een concept consistenter uitgevoerd.

‘All I HAVE’ – KIJKDAGEN
Jasiek Mischke
t/m 23 september 2007

Paraplufabriek
Van Oldebarneveldstraat 63A, Nijmegen
www.expoplu.nl

www.jasiekmischke.com