Ego #03

Basje Boer
Katja Mater, FIG. 38A, 2009

Isaac Newton ontdekte dat wit licht is samengesteld uit alle kleuren van de regenboog en dat je kleuren dus weer kunt ’terugmengen’ naar wit. Katja Mater (1979) ging bij het in elkaar knutselen van haar kleurenschijven uit van Newtons schijf, bestaande uit zeven kleuren. Vervolgens gebruikte ze andere kleurenleren, om te eindigen bij haar eigen theorieën. Ze fotografeerde de kleurenschijven van verschillend materiaal en formaat al ronddraaiend met een lange sluitertijd waardoor het kleurenspectrum op de film terugmengt naar wit. Of lichtroze. Of beige.

De fotoreeks vormt de basis van Maters boekje A Study on Colour. In het midden zit een zwart-wit katern met een fictieve dialoog van kunstenaar Will Holder, geïnspireerd door Maters werk. Het boek bevat enkele foto’s van haar kleurenschijven, echter in zwart/wit. Ook is er een index waarin Mater secuur uitlegt hoe elke kleurschijf in elkaar steekt, opnieuw zonder aan te geven welke kleuren ze gebruikte. Zo suggereert ze telkens dat het hier om wetenschappelijk onderzoek gaat – een suggestie die wordt versterkt door de zakelijke vormgeving van Veronica Ditting – om dat idee vervolgens kundig onderuit te halen: alle informatie is schijninformatie.

De onbetrouwbaarheid van de informatie verwijst naar Maters idee over de onbetrouwbaarheid van het medium fotografie. Fotografie geeft het gevoel waarheidsgetrouw te zijn maar is net zo subjectief als schilderkunst. Het handschrift van de kunstenaar, zo legt Mater uit, is alleen minder goed zichtbaar bij de fotograaf. Mater toont hoe manipulatief fotografie kan zijn: ‘Kijk, hier is het touwtje, daar zit het plakbandje: dit is allemaal nep’.

Mater is als de goochelaar die zijn eigen truc uitlegt aan zijn publiek. De ultieme manier om de truc van kunst uit te leggen, is misschien wel via het zelfportret. Gelijktijdig met de illusie toont zich de maker van die illusie. Op de foto’s uit A Study on Colour is het Mater zelf die de kleurenschijven tot een egale kleur draait. Een zelfportret is het niet zozeer, het is Katja Mater die zegt: ‘Dit is niet echt, ik heb deze realiteit zelf gemaakt.’

Katja Mater, FIG. 23B, 2009