Pablo Pijnappel (1979), in 2003 afgestudeerd aan de Rietveldacademie in Amsterdam, moet minimaal een Gouden Kalf krijgen en eigenlijk ook een Oscar voor zijn film Andrew Reid. Het bijzondere van de ruim twintig minuten durende film is dat deze voor het grootste deel is opgebouwd uit tekst. Telefonische dialogen tussen Pijnappel en zijn stiefvader Reid in het Braziliaans-Portugees zijn leesbaar als Engelse tekstregels die de basis van de film vormen. Daarnaast wordt de levensgeschiedenis van Andrew Reid door een commentaarstem verteld. Die levensgeschiedenis wordt spaarzaam geïllustreerd met beelden uit oude films en maakt duidelijk dat Reid zo’n bizar bestaan leidt dat het begrijpelijk is dat Pijnappel dat wilde filmen.

De dialogen gaan over de vraag of Reid naar Amsterdam (later Parijs) komt om zich te laten filmen en zo ja, wanneer. Door de inhoud maar ook de intonatie van de telefoongesprekken komen nagenoeg alle menselijke emoties voorbij. Dat is des te opmerkelijker omdat er weinig verschillende woorden worden gebruikt. Veel is herhaling van het voorafgaande maar de intonatie doet het werk.

Al snel is duidelijk dat het met die afspraak niks wordt en de paniek die even hoorbaar is bij Pijnappel maakt plaats voor berusting. Je hoort hem denken hoe hij toch die film kan maken zonder zijn stiefvader voor de camera te krijgen. Dat hij in de aftiteling Andrew Reid bedankt voor het niet komen opdagen kan niet anders dan oprecht zijn. Het heeft hem gedwongen de vorm te kiezen die zijn film nu heeft aangenomen. De flitsjes oude films (onopvallende scènes uit hele bekende films) versterken de raadselachtigheid en onwaarschijnlijkheid van Reids bestaan maar illustreren ook dat Pijnappel en de kijker weinig anders rest dan zich een beeld te vormen met behulp van geleende, spaarzame beelden en een stem die dan weer medelijden dan weer afschuw oproept. Waar Pijnappel weinig tekst gebruikt en veel betekenis weet te genereren, werkt Ahn Tam Le met een concept dat ogenschijnlijk veel tekst genereert, maar waarbij iedere betekenis verloren gaat. Dat is ook de bedoeling van deze 31-jarige kunstenaar die in 2001 afstudeerde aan de Academie Minerva in Groningen. Hij maakt reeksen ‘woorden’ waarbij telkens een letter wordt vervangen door een andere letter van het alfabet. Op de langste muur van Sign is Le uitgegaan van het woord ‘beeld’ en hij heeft daarvan 196 variaties in verschillende tinten oranje geschilderd. Het is een reeks die gemakkelijk de systematiek prijsgeeft (aeeld, beeld, ceeld etc… en na zeeld, baeld, bbeld, bceld, etc…). Het is die mathematische aanpak die uitnodigt tot het controleren op fouten maar ook het oog doet vallen op opduikende andere woorden en tenslotte is er het palet van tinten oranje waardoor een schildering ontstaat waarbij letters beeldvormers zijn geworden.

De wandschildering zou veel massaler mogen. De keuze voor kleinere letters of zwarte tinten zou het picturale van de schildering hebben versterkt. Dat wordt des te duidelijker bij het atelierwerk van Le dat in de kelder van de galerie is te bezichtigen. Daar is ondermeer een meterslange afdruk met kleine letters te zien van enkele regels uit het beroemde jeugdboek Alleen op de wereld. De massaliteit van die afdruk verhult het systeem en biedt een grotere ruimte voor de kijker om door het beeld te dwalen en hier en daar iets te zien wat uitnodigt tot anders kijken en zoeken. Die avontuurlijke autonomie ontbeert de wandschildering nog. Dat kan een gebrek aan presentatieervaring zijn van Le die voor het eerst zijn werk in een galerie laat zien.