Het varken van Venus

Anne de Haan
<i>Venus</i>, Carmen Hauser, 2006, courtesy the artist

Je ziet ze al lopen: twee heren, hand in hand, met ieder een grote roze met zilveren schedelbroche op hun colbert. De ene schedel kijkt naar links, de andere naar rechts. De inhoud van de schedels is verdeeld in zeven ‘hersenkwabben’, waarvan op de grootste ten hoogte van het voorhoofd ‘SEX’ staat. Op de andere kwabben staat ‘Cars’, ‘Beer’, ‘Football‘, ‘Money’, ‘Sport’, maar een klein kwabje is ongedefinieerd. Welke geheimzinnige gedachten zouden daar schuilgaan?

De humoristische broches van de pas afgestudeerde kunstenaar Jaanika Pajuste, maken deel uit van een serie van vijf broches, die allemaal ‘Men’s Talk’ heten. Twee andere broches, roze en zilver met Swarovski-kristallen, beelden een Venus van Milo met varkentje uit. ‘Mijn werk laat niet alleen zien hoe mannen over vrouwen denken, maar ook hoe vrouwen zich aan mannen presenteren. Venus symboliseert het schoonheidsideaal en het varkentje de vleesmarkt,’ aldus Pajuste.

Pajuste studeerde in 2006 af aan de Eesti Kunstiakadeemia in Tallinn en exposeert al vanaf 2001. Zij is één van de winnaars van de Marzee aanmoedigingsprijs, die sinds 1999 door de Nijmeegse Galerie Marzee wordt uitgeloofd aan pas afgestudeerde edelsmeden. Galeriehoudster Marie José van den Hout reist naar diverse uithoeken van de wereld om aanstormend talent te scouten. Ze kiest haar kunstenaars op de beeldende kwaliteit van hun sieraden: het moet een eigen waarde als klein kunstwerk bezitten. De winnaars van dit jaar zijn Brandon Wallace, Nina Oikawa, Sun-Kyoung Kim, Carmen Hauser, Jaanika Pajuste, Lynne Kirstin Murray en Carla Castiajo.

De meest extravagante inzendingen werden gemaakt door Jaanika Pajuste en Carmen Hauser. Het werk van de Duitse Hauser, die zojuist is afgestudeerd aan de Fachhochschule Trier/Idar- Oberstein, is tevens geïnspireerd door Venus. Een enorme gelijknamige broche doet de godin van de liefde qua schoonheid eer aan. Het is een brede V-vorm afgezet met pareltjes, die met gouden haakjes ter hoogte van de schouders vastgemaakt wordt, als ware het een ketting. In haar merkwaardige collier L’Ouverture combineert Hauser metaal, parels en stof. De stof is bezet met pareltjes, met een ritssluiting kan het collier groter en kleiner gemaakt worden. Je zou het kunnen vastnaaien aan een vest, maar ook los boven een diep decolleté kunnen dragen.

Op de eindexamententoonstelling was ook veel werk van andere genomineerden te zien. De ‘hi-tech’-broches van Matej Bezúch van de Academy of Fine Arts and Design uit Bratislava waren leuke vondsten. Ze bestonden uit zilveren miniatuur computerschermen met verschillende teksten zoals ‘$ Virtual Money’, en ‘Kopíruje sa’ met het Windows-icoontje, waarbij bestanden worden gekopieerd. Bij zes van deze broches hangt onder aan het scherm een klein katrolletje met usb-plugje. Voor de cyberpunker Bezúch symboliseert dit plugje de verbinding tussen de man en het computernetwerk. Je kunt zo een hele nieuwe identiteit vormen, vindt hij. Misschien refereert hij aan de ongedefinieerde hersenkwab van Jaanika Pajuste’s Men’s Talk. Het zou interessant zijn om te zien wat Bezúch’s usb-stick in het roze hoofd van Pajuste zou ‘uploaden’.

INTERNATIONALE EINDEXAMENTENTOONSTELLING, t/m 30 september 2006

Galerie Marzee, Lage Markt 3 / Waalkade 4, Nijmegen

<i>Men’s Talk</i>, Jaanika Pajuste, 2006 courtesy the artist