De Hyper Human foto’s van de Nederlands-Australische Lucy McRae tonen wat het menselijk lichaam zou kunnen zijn wanneer onze evolutie net wat anders was uitgepakt. Of wanneer plastische chirurgie in de toekomst een flinke stap verder zou gaan in het modificeren van het lichaam.
Een typisch Hyper Human experiment begint met een uitstapje naar de meest favoriete winkel van McRae, de Wibra. Daar laadt ze haar mandje vol met ballonnen, schuursponsjes, plakband en panty’s. Thuis stalt ze die uit op een grote tafel en onderzoekt ze hun mogelijkheid om de vorm van het lichaam te veranderen. Dat begint vaak nogal onnozel: ze steekt een plug in een oor, spant elastiek om ledematen of trekt een sok over haar hoofd. McRae weet zelf eigenlijk niet waar ze op dat moment precies naar op zoek is.
Zo zit ze uren aan tafel, vaak in gezelschap van Bart Hess, met wie ze samenwerkt. Om de beurt pakken ze een stuk materiaal om ‘iets geks’ mee te doen en dat vervolgens aan de ander te tonen. Wanneer het de ander aanspreekt, borduurt die vervolgens voort op het idee. Zo gaat het door, totdat beiden tevreden zijn met het resultaat. Er zijn geen expliciete criteria voor wanneer dat het geval is. Vervolgens koopt McRae in de winkel een veelvoud van het benodigde materiaal. Bij de Wibra tegenover haar huis kijken ze volgens McRae dan ook niet vreemd meer op wanneer ze bij de kassa verschijnt met 1500 pakjes ballonnen.
Het maken van de foto, de laatste fase van het experiment, is meestal ingewikkelder dan de voorgaande stappen. Doordat de ontwerpen alles behalve functioneel zijn, kan het zelfs al een probleem zijn om lang genoeg te blijven staan om het ontwerp te fotograferen. Het resultaat wordt bij voorkeur pas de volgende dag geëvalueerd. Dan kan McRae namelijk pas echt beoordelen of het resultaat bevredigend is en de beste foto selecteren voor publicatie.
Op deze manier ontstonden tientallen Hyper Humans. Zo is Exploded View uit 2008 er één waarbij McRae en Hess elkaar onderplakten met puntige stukken karton, waardoor het lijkt alsof hun lichaam uit elkaar spat. Recent beplakte McRae het hele bovenlichaam en gezicht van Hess met tandenstokers, waardoor hij een vacht van dikke, zware haren lijkt te hebben. Voor een volgende Hyper Human beplakten ze het gezicht van McRae met punaises, die na afloop pijnlijk lastig te verwijderen bleken.
De foto’s van McRae zijn eigenlijk altijd visueel aantrekkelijk, al is het lichaam nog zo toegetakeld. Andere kunstenaars die alternatieve vormen van het menselijk lichaam onderzoeken gaan meestal juist niet voor bekoorlijke plaatjes. Zo liet de Australische performancekunstenaar Stelarc onlangs een gekweekt model van zijn oor (gemaakt van menselijk kraakbeen) implanteren in zijn onderarm. Momenteel werkt hij aan het inbouwen van een microfoon in dat ‘derde oor’, zodat mensen via internet mee kunnen luisteren met wat het oor hoort. Geen fraai plaatje, maar evengoed een ‘Hyper Human’, die doet nadenken over de vorm van het lichaam in de toekomst. Ook de Franse kunstenares Orlan is bekend om zulke minder fraaie plaatjes. Zij gaf haar lichaam met verschillende chirurgische ingrepen een monsterlijk uiterlijk, inclusief geïmplanteerde hoorns. Daarmee stelt zij aan de orde dat cosmetische chirurgie onze lichaamsvorm uiteindelijk zal loskoppelen van onze evolutie.
Vergeleken met Stelarc en Orlan zijn de toevoegingen van McRae zo onschuldig als naaldhakken, rouge op de wangen of het dragen van een helm. Met als verschil dat rouge op de wangen sociaal geaccepteerd is, terwijl je vreemd wordt aangekeken wanneer je over straat gaat met een gezicht vol punaises. Maar er is nog een wezelijker verschil: McRae’s ingrepen hebben geen doel, het zijn esthetische experimenten zonder enige functionele eisen. Waar rouge zorgt voor een gezondere teint, naaldhakken voor langere benen en een helm voor bescherming, laten McRae’s ontwerpen zich niet leiden door zulke functionele motieven.
Opvallend is dat haar experimenten wel kunnen dienen als inspiratie voor meer toegepaste ontwerpen. Bij Philips bijvoorbeeld, waar McRae een tijd in dienst was als ‘body researcher’, maakte ze een aantal foto’s van mensen die in slaapzakken over elkaar heen rolden. De beelden vormden aanleiding voor een belangrijk project bij Philips Design, getiteld SKIN: Dresses. De uitkomsten worden inmiddels beschouwd als een mijlpaal op het gebied van communicatie van emoties via kleding. Toch gaat het McRae daar niet om. Voor haar gaat het enkel om het experiment. Het doelloos aanmodderen met de vorm van het lichaam.
