‘Wij hebben geen geheimen’. Als je mensen op straat vraagt of zij geheimen hebben doen ze daar óf een beetje lacherig over, óf ze komen met triviale dingen. Volgens Andreas Wismeijer, psycholoog en schrijver van het boek ‘Geheimen. De psychologie van wat we niet vertellen’ duidt dit soort reacties juist op geheimen. Een geheim, volgens Wismeijer, is informatie die je willens en wetens niet met andere mensen deelt.

De fotografe Diane Arbus deed eens de uitspraak dat een foto een ‘geheim van een geheim’ is. ‘Hoe meer je ziet’, zei ze, ‘hoe minder je weet’. Een foto is dus eigenlijk niet in staat om geheimen te onthullen, maar maakt de werkelijkheid juist mysterieuzer.

Laten we de leden van ons koninklijk huis eens als voorbeeld nemen. In de mediacode is vastgelegd dat zij niet lastig gevallen zullen worden door de pers wanneer zij niet in functie zijn. Op koninginnedag en georganiseerde persmomenten mogen zij vrijelijk vastgelegd worden, maar wanneer zij liggen te zonnen tijdens een huwelijksreis mag dat niet. Maar ja, het is natuurlijk vele malen interessanter te zien hoe onze prins eruit ziet in zijn zwembroek, glimmend van de zonneolie, puffend van de hitte met de prinses in badpak en een blikje verkoelend bronwater aan zijn zijde dan dat je het hele gezin met wapperende blonde haren, jaar na jaar, keurig lachend ziet poseren in de sneeuw.

Nog interessanter is de poging van die andere puffende prins om de fotograaf te slim af te zijn. Hij zal er misschien niet zo over nagedacht hebben op het moment dat het hem overkwam, maar een prins in zwembroek, met dikke zonnebril onder een rieten dakje in Mexico die met een spiegel zwaait naar de fotograaf in de hoop daarmee de fotograaf te verblinden levert natuurlijk een topfoto op.

In de tentoonstelling No Pictures in het Persmuseum is een aandoenlijke bloemlezing uit het Spaarnestad Photo Archief te zien van redelijk willekeurig gekozen grappige momenten die het ontwijken van de camera op kan leveren. Wapperende jassen, gekreukte kranten en kloeke aktetassen om het gezicht te bedekken worden afgewisseld met beelden waarin fotografen weggestuurd of ronduit aangevallen worden. Zo eenvormig als de presentatie is, zo divers zijn de geheimen die niet prijsgegeven mogen worden en de strategieën van fotografen aan het werk die jagen op hun trofee.

In het bijschrift van de foto is te lezen dat de prins en prinses op huwelijksreis zijn, maar wie zegt mij dat die blote knie die boven de rand van de stoel uitsteekt de knie van de prinses is? Met de foto van een geheim krijg je ook weer nieuwe geheimen kado.