Het project Utrecht Uploaded #2 is meer dan een expositie. Vijf weken lang staat Expodium geheel in het teken van jonge kunstenaars, waarbij niet alleen werk van onder andere Rein Blank, Martijn Dijksma, en Ola Vasiljeva te zien is, maar ook iedere week een event plaatsvindt naast een afsluitend festivalweekend op 2 en 3 juni. Verschillende disciplines komen samen aan bod (beeldende kunst, design, fotografie, poëzie, muziek) en bieden de bezoeker zo een gevarieerde blik op aanstormend talent in Utrecht.

Als je de ruimte aan Bovenvredenburg binnenloopt, valt in eerste instantie het werk op dat Danny Groenenveld mocht maken voor Expodium als winnaar van de regiofinale Kunstbende 2007. Hij heeft zich met zwart-wit prints en witte en zwarte verf uitgeleefd in de ruimte, op muren en op banken. Dit werk maakt weliswaar geen deel uit van Utrecht Uploaded, maar het is kenmerkend voor waar Expodium voor staat: het uitdagen van jonge kunstenaars om te experimenteren, bijvoorbeeld met voor hen ongebruikelijke materialen of door ze site-specific werk te laten maken. Dit laatste is het geval bij de kijkdoos die Daphne Hooiveld maakte voor de tentoonstelling. De animatie die te erin te zien is, mist nog diepgang, maar met de installatie als geheel verandert Hooiveld de toeschouwer in een voyeur. Nieuwsgierig naar wat er in de kijkdoos te zien is, wordt deze gedwongen op een verhoging te gaan staan en door de ogen van een masker te kijken, dat als het ware in de muur gemetseld is. Is dit werk een toevalstreffer, of is Hooiveld hiermee een nieuwe fase ingegaan?

Jasmijn Visser, winnaar van de Utrechtse Piet Bakkerprijs 2006, werd voor de gelegenheid gevraagd een ruimtelijk werk te maken in plaats van haar bekende tekeningen. Het resultaat, een installatie die grotendeels uit aarde en eieren bestaat, is op de begane grond tentoongesteld in de ruimte aan de Vredenburgpassage. Op ingenieuze wijze is in Vissers installatie de transformatiethematiek van haar tekeningen terug te zien, terwijl ze door de rangschikking van de eieren en eierschalen het narratieve element dat haar tekeningen kenmerkt ook ruimtelijk gestalte weet te geven. Vissers werk blijkt hierdoor boven materiaalkeuze te zijn verheven, en hiermee laat ze de andere deelnemers aan Utrecht Uploaded eigenlijk al achter zich. Het enige minpunt van het werk is dat uitgebreide bestudering ervan niet aan te raden is vanwege de penetrante geur van aarde en rottende eieren.

Ook in de programmering van de begeleidende events van Utrecht Uploaded komen de uitgangspunten van Expodium terug: het experiment, het reageren op de ruimte en het spelen met materiaal. Juist omdat er in Utrecht veel meer gebeurt op cultureel gebied wil Expodium zich niet beperken tot de beeldende kunst. Ook Guy Seret en Tommy, actief bij het Kaasschaafcollectief, horen thuis bij Utrecht Uploaded. Tijdens de literaire avond op 24 mei wandelt de 21-jarige poetryslammer Seret rond, voor zover het snoer van zijn microfoon dat toelaat. Hij draagt soms voor van een schrijfblok, maar improviseert ook veel, en speelt met het publiek. De beats van Tommy geven de nodige ritmische ondersteuning en zorgen bovendien dat het geheel lekker in het gehoor ligt. Regelmatig valt Seret in herhaling, maar zijn uitstraling en energie houden de overhand. Hij is hier goed op zijn plek. Wat centraal staat bij Expodium is immers niet een gelikt resultaat, maar het ontstaan van een dynamische situatie.

Expodium daagt jonge kunstenaars uit om hun grenzen te verleggen en nieuwe dingen te proberen, om zich zo verder te ontwikkelen. De kunstenaars worden hiervoor intensief begeleid tijdens het ontstaansproces van hun werk. Problematisch is echter dat dit proces voor de bezoeker onzichtbaar blijft. Expodium profileert zichzelf hierdoor als een platform voor en door kunstenaars, en blijft voor buitenstaanders minder toegankelijk. De rol die Expodium kan spelen voor beginnende kunstenaars is echter niet te onderschatten. Het is de vraag of subsidieverstrekkers en beleidsmakers zich bewust zijn van de noodzaak van een dergelijk platform dat jonge kunstenaars helpt hun weg te zoeken in de beroepspraktijk. Expodium gaat zelf de discussie over de functie van de instelling in elk geval niet uit de weg en organiseert zaterdag 2 juni een debat waarin openlijk de vraag wordt gesteld: welke rol speelt een kunstenaarsplatform, en welke taken kan het bijvoorbeeld beter overlaten aan galeries en musea?

Er zijn meer spannende dingen te verwachten tijdens het festivalweekend op 2 en 3 juni, dat zowel de afsluiting vormt van Utrecht Uploaded als het eind van Expodiums verblijf op de huidige locatie. Rauwe Kost verkoopt dan artikelen van jonge kunstenaars en ontwerpers, er zijn films en video's te zien uit het archief, er is veel muziek en op zondagavond wordt er gebarbecued. De grote vraag is waar Expodium ná het festival terecht kan. Je zou verwachten dat het in Utrecht niet zo moeilijk is om een leegstaand pand te vinden dat enige tijd gebruikt kan worden, maar dit valt tegen. De organisatoren van Expodium zijn hard op zoek, en roepen op de website iedereen op om tips te geven. Persoonlijk hoop ik dat vastgoedbeheerder Corio ze weer een ruimte toebedeelt in Hoog Catharijne. Het complex wordt de komende jaren ingrijpend aangepakt, maar een echte imagoverandering wordt pas in gang gezet wanneer er meer van wordt gemaakt dan enkel een consumptietempel. Jonge kunstenaars een plaats geven om ideeën uit te wisselen, te exposeren, of gewoon koffie te drinken zou een goede stap in de richting zijn.