Als kind van de jaren zeventig valt het me niet mee video nog als een nieuw medium te zien. De wildgroei van videokunst doet me dan ook niet trillen van ‘avantgardia’ maar verveelt me nogal. Toch was ik nieuwsgierig naar de tentoonstelling Dai dai dai, where do we go from here? in videobolwerk Montevideo omdat daar een aantal verrassende kunstenaars werden samengebracht die niet direct de gruwel van donkere hokjes opriep. Alleen het getoonde werk van Georgina Starr kan met een beetje goede wil tot de klassieke videokunst gerekend worden. In Venetië was Starr goed op dreef met een gruwelijk sprookje waarin als konijntjes verklede kinderen een moordaanslag plegen op catwalkmodellen. In Montevideo iets minder spektakel maar niet minder gekte wanneer een aantal adolescente meisjes een dansje wagen op ambiente orgelmuziek. Zij worden daarin opgezweept door angstaanjagende draaiorgelpoppetjes waarvan de starre houten koppen in schril contrast staan met de perzikhuid van de danseressen. In een aangelegen ruimte wordt een ludieke modeshow opgevoerd waarin Keupr en Van Bentm proberen af te rekenen met het glamourimago van high fashion. De catwalk is te klein om op te lopen en de achterwand zo laag dat alles wat zich normaal gesproken achter de schermen afspeelt voor de aanwezigen zichtbaar wordt. Keupr en Van Bentm vergeten echter, of juist niet, dat zij zo wel een heel erg grote kans lopen de glamourwereld van de high art in te stappen. Te hip en hip is uit. Helaas zijn Starrs bloeddorstige konijntjes uit Venetië nu nergens te bekennen. Het videowerk Where do we go from here? (1996) van de Zwitserse Ugo Rondinone had ik vijf jaar geleden al eens eerder gezien maar lijkt aan actualiteit gewonnen te hebben. Vier meer dan levensgrote clowns kijken je uitermate verveeld aan. Het is waarschijnlijk nooit de bedoeling geweest het medium video op deze wijze te becommentariëren maar na de overdaad aan videopresentaties in Venetië is het onmogelijk een glimlach te onderdrukken. Bovendien blijft Rondinones werk een geestig en droog commentaar op het neurotische Clown Torture (1987) van halfgod Bruce Nauman. De clowns hebben hun oude identiteit opgegeven maar weigeren hun nieuwe rol als komediant te aanvaarden en drijven daar nu zo’n beetje in niemandsland. Waarheen nu?

Eerst maar over en langs de nietszeggende ingrepen van Nicky Zwaan die teleurstelt met semi-architectonisch gebeunhaas. Ook de liefhebber van stokoude media zoals de schilderkunst is ditmaal welkom in Montevideo, Jasper Joffe de mij tot nu toe niet bekende broer van Chantal, maakt indruk met zijn ongrijpbare delftsblauwe muurschilderingen maar irriteert met zijn opvattingen over de presentatie van zijn schilderijen. In groepjes zet hij de werken tegen elkaar. Dat verhaal heeft Georg Herold al eens beter en grappiger verteld. Daniel Pflumm laat ons op geraffineerde wijze kennismaken met de tovenarij van de was- en schoonmaakmiddel-reclames. Neu heet het werkje waarin een aantal fragmenten van deze ons allen bekende reclames is gecombineerd en ontdaan van merknaam. Nu de fixatie op die naam wegvalt blijkt het vernuft en de valse schoonheid van sommige van die filmpjes. De reclameretoriek, gebaseerd als deze is op herhaling en hyperterminologie, krijgt in Pflumms verdubbelde leegte een subtiele por in het middenrif. Misschien dat hier voor het eerst in de tentoonstelling toch nog iets van engagement doorschemert. In dezelfde ruimte maakt deze schemering plaats voor het felle licht van de verontwaardiging die Jennifer Tee en Jonas Ohlsson voelen bij de recente aanvallen van rappers en imams aan het adres van homoseksuelen. Het is een verademing om te zien dat er dus wel degelijk kunstenaars zijn die hun pijlen nog op de actualiteit richten. ‘Hands of our homos’ is de niet mis te verstane boodschap verpakt in zo’n typische Tee-installatie met veel zijwegen en dubbele bodems en meestal boeiend om naar te kijken. Curator Marieke van Hal, ook een kind van de jaren zeventig, laat nieuwe media af en toe een stapje terug doen. De gedoseerde wijze waarop video gecombineerd wordt met andere media maakt dat deze tentoonstelling een verrassend schouwspel geworden is.