In eerste instantie lijkt het een soort natuurdocumentaire. In blauwig ochtendlicht wuift een bosje duingras in close-up voor onze neus. Maar er kruipt geen bijzondere kikker of insect het beeld in bij de video Grass in Four Movements. Het is eerder alsof wijzelf een dier zijn dat in de duinen ligt en het gras voor zich ziet: het camerastandpunt is laag, en het is alsof de camera van de duin richting zee sluipt. In de dertien minuten die de video duurt wordt bovendien gespeeld met de scherptediepte: dan weer ligt de focus op de sprietjes gras, dan weer op het glooiende groen erachter. Het lijkt erop dat je als kijker meedoet met het experiment van de camera.
Het werk werd gemaakt door Sara Bjarland en is momenteel te zien met werken van de andere kunstenaars die hebben deelgenomen aan het artist-in-residency-programma van Kunsthal 52. De video van Bjarland gaat door het lage standpunt en de wisseling van scherptediepte niet alleen over de natuur zelf, maar ook over de manier waarop wij naar de natuur kijken en haar vastleggen. De Finse kunstenares, die voor dit werk een maand lang in de duinen van Den Helder verbleef: ´Ik hoop dat mensen door deze video wat langer kijken naar de natuur, er meer met hun neus bovenop gaan zitten, om bijvoorbeeld te zien dat duingras een enorme visuele rijkdom bevat. Het is bijna abstract als je zo inzoomt.’
Collecting the Dunes is het andere werk van Bjarland dat in Kunsthal 52 te zien is. In dit werk gaat het niet alleen om hoe wij naar de natuur kijken en haar vastleggen, maar ook om hoe wij, en dan met name wetenschappers, haar ordenen. Bjarland maakte dia´s van ‘duinsamples’ die ze naast elkaar plaatste op een lichtbank, zo geordend dat ze van boven naar beneden een soort dwarsdoorsnede van het duinlanschap vormen: onderin zie je grond en wortels, bovenin bloemen. Ze doorbreekt de wetenschappelijke ordening doordat ook plastic en ander anorganisch materiaal onderdeel uitmaakt van haar verbeelding van het natuurlandschap: ´In mijn werk zie je vaak het verschil niet tussen plastic en de natuur, er kan overal iets levendigs in zitten.’
Kunsthal 52 huist in het voormalig pompgemaal van Den Helder. Bjarland vindt echter dat we niet in dat gebouw moeten blijven wanneer we de tentoonstelling bezoeken. ‘Er zijn ook wilde paarden en Schotse hooglanders in het gebied eromheen, het is fijn om er rond te lopen. Ik hoop dat mensen ook de schoonheid gaan zien van niet zo spectaculaire, meer alledaagse natuur. Ook wat onkruid op de stoep kan mooi zijn.’
De video Grass in Four Movements is te zien op Vimeo via http://vimeo.com/26196791.
