Diplomatiek breien

Joris van Ballengooijen

‘Je hebt hipsters die het in groepsverband doen, maar ook de doorgewinterde specialisten, jong en oud, iedereen loopt binnen om mee te breien’, zegt de Britse Jonnet Middleton, kunstenaar en drijvende kracht achter het project Unity Panda. Middleton is voor een week neergestreken bij Setup in Utrecht, om daar samen met haar publiek te werken aan een kunstproject: het breien van pandaberen. Op de openingsavond verzamelt zich een bont gezelschap dat buigt over zwarte en witte breiwerkjes, allemaal stukjes panda. De harde kern van het breiend publiek wordt gevormd door vrouwen van de lokale afdeling van Stich ’n Bitch, een internationale organisatie van breiliefhebbers.

Het breiwerk als kunstmedium is een zeldzaamheid, maar dat het zich daar wel voor leent werd recent bewezen door ontwerpers als Christien Meindertsma en Simone van Eerdenburg. Ook de Amerikaanse Anne Wilson en de Britse Kerry Mosley staan bekend om hun museale gebreide installaties en objecten. Middleton beschouwt zichzelf ook als kunstenaar, maar zoekt geen aansluiting bij de hiervoor genoemde breiende avant-garde. Haar werk richt zich naar eigen zeggen niet specifiek op een kunstpubliek, maar op het samenbrengen van en de interactie tussen ‘gewone’ mensen. De uiteindelijke vorm doet er dan ook niet zoveel toe, hoe leuk de verschillende panda’s er ook uitzien, het gaat om het maakproces. Niet verwonderlijk dat Middleton een achtergrond heeft in de antropologie.

In Unity Panda werken verschillende mensen samen aan het breien van pandaberen op basis van een breipatroon uit 1946 dat Middleton op eBay vond. Niet ieder onderdeel is even eenvoudig. De beginnende breier gaat bijvoorbeeld aan de slag met een oor, terwijl de gevorderde zich richt op een romp of poot. Wanneer alle onderdelen van een panda compleet zijn wordt er een beer van gemaakt. In de ruimte bij Setup staan 26 exemplaren tentoongesteld, gemaakt in Engeland, waar het project al enige tijd loopt. Het voorlopige doel is om 100 pandaberen te produceren. Waar het project precies zal eindigen weet Middleton niet: ‘Je moet het zien als een web 2.0 breiwerk. Iedereen kan zich aansluiten en meewerken. Het zou prachtig zijn wanneer het een eigen leven zou gaan leiden, als een soort breivirus’.

Het begrip Unity Panda is afkomstig uit de Chinese internationale politiek. De zogenaamde ‘Panda Diplomacy’ is een oude traditie waarin de Chinese leiders bij bijzondere gelegenheden pandaberen schenken aan ‘bevriende’ naties, ten teken van hun verbondenheid. Mao Zedong schonk bijvoorbeeld in 1972 twee beren aan Richard Nixon en in 2005 werden twee beren cadeau gedaan aan Taiwan. Middleton houdt de metafoor levend door mensen in haar project letterlijk bij elkaar te brengen en hun sociale interactie te dirigeren met een gemeenschappelijk doel. Elke tweede zaterdag van de maand kan het winkelend publiek in het Engelse stadje Coventry terecht in een kleine winkel om mee te breien aan het project. Via Facebook of Twitter geven deelnemers aan elkaar door hoe ver ze zijn of aan welke onderdelen van het gedownloade patroon ze thuis werken.

Het web 2.0 aspect is tijdens de tentoonstelling bij Setup niet zichtbaar, maar volgens Tijmen Schep van Setup in Utrecht is dat juist de bedoeling. ‘We proberen ons medialab toegankelijk te maken voor een breed publiek.’ Een medialab van deze tijd moet volgens Schep niet de technologische kant van media benadrukken, maar haar sociale impact. Het breien in Unity Panda verwijst naar de manier waarop digitale netwerken mensen samenbrengen.

Unity Panda gaat na het bezoek aan Setup in Utrecht vijf maanden op tour door Engeland. Uiteindelijk wil Middleton de pandaberen aan de Chinese overheid aanbieden. Het is de vraag of China de web 2.0 relatie en de daarmee samenhangende nieuwe vormen van verbondenheid zal herkennen. 

UNITY PANDA
Jonnet Middleton
1 t/m 6 juni, 2010

Setup
Neude 4, Utrecht