Johannes Schwartz bij Galerie van Zoetendaal

Rieke Vos
Johannes Schwartz, PASSION XIII, 2008

Johannes Schwartz maakt foto’s van verlaten plekken waarin achtergebleven objecten vertellen over de mensen die er eerder waren. De series die hij maakt ontstaan vaak naar aanleiding van een opdracht: in 2003 fotografeerde hij in opdracht van SKOR boerderijen in Groningen en in 2004 maakte hij voor de Rietveld Academie een serie over de verbouwing van het hoofdgebouw.

Op ART Rotterdam toont Galerie van Zoetendaal twee werken uit de nieuwe serie Passion. Voor deze serie was Schwarz gevraagd foto’s te maken in de woning van een onlangs overleden dame. Als centraal motief koos de kunstenaar de plastic boodschappentasjes die hij door het hele huis tegenkwam. De tasjes staan in hoeken, op het tapijt of op een meubelstuk, ze zijn aan de kant gezet, uit de weg geruimd en vergeten. Twee op lichtbakken geplaatste foto’s, Passion VIII en Passion XII, tonen tassen in close-up, aan het volume is te zien dat er iets in zit maar het is onmogelijk te raden wat het is. Misschien zijn het nieuwe aankopen die wachten te worden uitgepakt, of juist oude spulletjes die zijn opgeborgen, of misschien stonden de tasjes klaar om te worden weggegooid. Op sommige plekken is een dikke laag stof te zien, dus blijkbaar staan ze er al een lange tijd.

De tassen vinden geen aansluiting bij hun huiselijke omgeving vanwege hun opvallende, pastelachtige kleuren die schil afsteken tegen de donkere tinten van het ouderwetse interieur. De objecten die erin verstopt zitten kunnen zich niet nestelen tussen de andere eigendommen. Hierdoor zijn ze niet alleen onzichtbaar en anoniem, maar ook van elke functie ontdaan. Naast de vraag wat er in de tassen zit, is het minstens zo spannend je af te vragen waarom ze zo zijn achtergelaten.

Je zou Passion kunnen beschouwen als een portret van de dame, verteld aan de hand van de spullen in haar huis. De plastic tasjes zijn opmerkelijk en karakteristiek, maar zoals de objecten verhuld zijn, zo blijft ook het verhaal van deze dame een raadsel. De foto’s stellen vooral vragen en geven nauwelijks antwoord. In die zin zijn ze veel abstracter dan het in eerste instantie lijkt. Dit gevoel voor abstractie komt ook formeel in het werk terug, bijvoorbeeld in de grote kleurcontrasten, de detailopnames en de aandacht voor textuur. Schwarz’ brengt het persoonlijke verhaal van deze plek samen met een meer algemene en stilistische verwondering over hoe mensen vormgeven aan hun alledaagse omgeving.

Kijk voor meer informatie op de website van ART Rotterdam, of op de website van Galerie van Zoetendaal

Johannes Schwartz, PASSION XII, 2008