Melanie Bonajo

Anna van Leeuwen

De meeste ateliers van de Rijksakademie zijn ten behoeve van de open ateliers tijdelijk veranderd in white cubes. De geur van latexverf waait door de gangen en verse schroeven zijn in de muur gedraaid. De kunstenaars werpen zich op als curator van hun eigen solo. In sommige ateliers verraden verfspatten op de radiator dat hier eerder is gewerkt en gezwoegd. Andere ateliers zijn getransformeerd tot iets anders: een berg herfstblaadjes, een bunker, een filmzaal of misschien een heilige plek.

Melanie Bonajo (1978) schermde haar atelier met kleurig geknutselde kamerschermen af van de buitenwereld. Eenmaal binnen bevinden we ons op de rand van een gewijde cirkel die Bonajo op de grond heeft getekend. Mysterieuze objecten omringen de cirkel, even lijkt het gevaarlijk om er in te gaan staan. Bonajo flirt in haar kunstwerken regelmatig met het spirituele of religieuze. Samen met de Poolse fotograaf Kinga Kielczynska maakte ze vorig jaar van Mediamatic Mediummatic: een vijfdaagse workshop over alternatieve vormen van communicatie. Later reisde ze met Kielczynska naar Polen, waar zij een teruggetrokken cultus ‘ontdekten’ die geheel in overeenstemming met de natuur leeft. Die cultus is nu te bekijken in de video die Bonajo in een houten hut aan de rand van de cirkel in haar atelier toont. In de video zijn bijna naakte dames te zien met uitdossingen waarin ze lijken te vergroeien met het oerbos. Ondanks deze rituele bezwering van het moderne leven heeft Bonajo de moderne wereld niet helemaal afgezworen. Een van de mensen van de natuurcultus draagt zelfs een motorhelm en op de voorkant van de hut staat met zwarte marker ‘No no no no no no no no no no no no there’s no limit!’

De verwondering van Melanie Bonajo beperkt zich dan ook niet tot het exotische. Haar indrukwekkende meer alledaagse werken zijn niet te vinden in dit heiligdom. Voor haar fotoreeks Thank you For Hurting Me I Really Needed It (2006) richtte zij haar camera op haar eigen betraande gezicht en haar serie Furniture Bondage (2002) bestaat uit een reeks foto’s van haar vriendinnen die slechts ‘gekleed’ zijn in meubilair en huishoudelijke apparatuur. Beide series lijken ondanks hun alledaagsheid wel degelijk een ritueel karakter te hebben. Thank you For Hurting Me I Really Needed It is een confronterend therapeutisch ritueel en de pijnlijke verkleedpartij in Furniture Bondage verkondigt onmiskenbaar een feministische boodschap: al Bonajo’s vriendinnen blijken fysiek aan hun huis en huishouden gebonden. Misschien is deze bondage een manier om hen van dit huishoudelijk leed te verlossen.

Bonajo’s atelier nodigt als heiligdom uit om je eigen ritueel op te voeren, binnen de cirkel die zij op de grond tekende.

RIJKSAKADEMIE OPEN
Zaterdag 28 en zondag 29 november 2009

Rijksakademie van beeldende kunsten
Sarphatistraat 470, Amsterdam