Onzichtbare graffiti in de openbare ruimte Pionieren in de nieuwe media

Roos van Put

Iedereen is ondertussen wel op de hoogte van Google Earth, met enkele klikken op de muis beland je zo in de straten van New York. Of op het Haagse Malieveld. Doe je dit op een computer bij expositieruimte <TAG> in Den Haag, kijk dan niet vreemd op als er ineens op dat Malieveld met grote letters in het gras <TAG> staat geschreven. Ga naar het echte Malieveld en er is niets te zien. Wie veronderstelt met een digitale geestesverschijning van doen te hebben, komt bedrogen uit, want dit logo is met een GPS-receiver daadwerkelijk neergezet op het Malieveld. Met voetstappen welteverstaan. Ofwel, hoe een kunstenaar onzichtbare graffiti in de openbare ruimte plaatst door te wandelen.

Het logo is neergezet/gewandeld door een medewerker van <TAG>, de schepper achter deze virtuele tekening in de realiteit is Jeremy Wood. Deze Britse kunstenaar wandelt gewapend met zijn GPS-receiver door verschillende steden, zijn voetstappen maken lijnen, die weer een van tevoren bedachte (onzichtbare) tekening in het straatbeeld vormen. Thuis koppelt hij de data van de GPS-receiver aan zijn computer, waarna de wandeling die hij heeft gemaakt in het stratenplan verschijnt. Zo kan het voorkomen dat een tekening van een monumentale olifant is te vinden in de straten van Brighton. Om rechte of kromme lijnen te trekken doet de kunstenaar alles wat nodig is, over een hekje klimmen of dwars door een buxusomheining heen lopen, behoort tot de mogelijkheden.

In de expositieruimte van <TAG> bevindt zich een meterslange plattegrond (van Google Earth geplukt) waar in het landschap rondom Oxfordshire de woorden ‘It is not down any map true places never are’ zijn te zien. Een grappige vondst, want dat wat Jeremy Wood tekent/loopt is in realiteit niet te zien, wél op de geprinte plattegrond als de kunstenaar beide technieken met elkaar in verbinding heeft gebracht. Wood mag zich een pionier in de nieuwe media noemen. De technieken waarvan hij gebruik maakt zijn geavanceerd, maar hij beoefent er een kunstvorm mee die zo oud is als de mensheid, namelijk tekenen.

Wanneer je niet op de hoogte bent van de gebruikte techniek, zie je een tekening of zinnen in een landschap waarbij je zou kunnen vermoeden dat ze er met één of ander computerprogramma in zijn gemonteerd. Dat de kunstenaar in de realiteit kílometers loopt, wordt pas duidelijk als je met je neus bovenop één van de landkaarten staat en je bewust wordt van de werkelijke maat- en schaalverhoudingen. Als duidelijk is hoe deze vormen in dat landschap terecht zijn gekomen, gaat de verbeelding aan het werk. Je zou hele romans in de openbare ruimte kunnen wandelen, liefdesverklaringen lopen, politieke boodschappen neerzetten et cetera, et cetera.

<TAG> is voortgekomen uit het Haagse kunstenaarsinitiatief 1646, voorheen een broedplaats, maar nu bruist en borrelt het meer dan ooit tevoren, met fiks wat subsidie ondersteund. <TAG> is een underground-juweeltje in de residentie, een plek om in de gaten te houden als het vernieuwing en grensverlegging binnen de kunst betreft.

GEOGRAMS: WRITING OVER THE EARTH, Jeremy Wood, t/m 14 april 2006

<TAG>, Stille Veerkade 19, Den Haag