Katja Mater (1979) presenteert in Heden in Den Haag werk van het afgelopen jaar en de publicatie Study On Colour. Ze zijn het resultaat van haar experimenten met de kleurtheorie en het medium fotografie. In de publicatie is een hoofdstuk uit het boek Middle of Nowhere van kunstenaar en schrijver Will Holder opgenomen, waarin hij stelt: ‘Met een foto zijn wij geneigd ons ongeloof uit te schakelen, we denken dat het concreet naar de echte wereld verwijst.’ Holder wijst op de beperking van onze automatismen bij het aanschouwen van foto’s. In een fictieve dialoog raakt hij aan filosofische gedachten over de toekomst, de tastbare werkelijkheid en de eventuele achterdocht jegens de waarneming van de werkelijkheid. Zouden het deze kwesties zijn die Maters fascinatie voor licht op film hebben aangewakkerd? Haar werk draait immers om het blootleggen van de eigenschappen en (on-)mogelijkheden van de fotografie.

Direct bij binnenkomst van de tentoonstelling, getiteld Constructions of Colour, zijn er twee foto’s te zien, waarin Mater kleur op een schematische manier behandelt. Ze blijken een passende inleiding te zijn op het werk in de hoofdruimte van de tentoonstelling, waarin het onderzoek naar de constructie van kleur centraal staat. De tentoonstelling vormt een vrij ingetogen geheel. Op grote foto’s is steeds een pastelkleurige cirkel te zien. Ze zijn zalmroze, zandkleurig, grijs of blauw, met erachter een menselijke gedaante op een neutrale achtergrond. De kleuren zijn als het ware samengesmolten: ze zijn het effect van ronddraaiende kleurschijven, gefotografeerd met een lange sluitertijd. Een diaprojector laat zwart-wit afbeeldingen zien van de soms aandoenlijk geknutselde (kleur-)schijven in stilstand. De dia’s geven aan dat het Mater niet te doen is om de esthetische waarde van een enkele foto. Maar wat er echt schuilgaat achter de kleurenfoto’s wordt pas duidelijk bij inspectie van de publicatie.

Die publicatie vormt een onontbeerlijk onderdeel van de tentoonstelling. Hier ontvouwt zich het concept van Mater indirect, en voltrekt de constructie van kleur zich verder. Op de pagina met bovenin gedrukt ‘Index: The Human Colour Wheel’ staat een overzicht van verschillende kleurschijven en hun uiteenlopende materialen. De index geeft een groter aantal zelfgefabriceerde schijven dan er op de kleurenfoto’s aan de muur te zien is. Iedere getoonde kleurenfoto is dus het resultaat van een verschillende schijf, met ander (maar overigens niet meer herkenbaar) materiaal gemaakt. Het blijkt nu dat in het eigenhandig maken van de kleurschijven de essentie van Maters werk ligt en de foto’s een middel, misschien zelfs een bewijs zijn om de mogelijkheden van fotografie te laten zien.

De kleurenfoto’s en de zwart-wit projecties van de kleurschijven vormen niet alleen visueel, maar ook qua positionering in het onderzoeksproces een contrast. Bovendien gaan de registrerende mogelijkheden van de fotografie en Maters persoonlijke kleurexperiment een dialoog met elkaar aan. De herhaling die de kleurenfoto’s suggereren, blijkt slechts optisch te zijn. Mater zet de kleurschijven naar haar hand. De samensmelting van de kleuren is dan wel een natuurkundig feit, maar de kunstenaar laat zien wat de fotografie kan doen met de ‘werkelijke’ wereld. Zo wordt de constructie van kleur bevraagd, en beantwoord met een wedervraag over de grenzen van onze waarneming. Met de fotografie als medium en onderwerp tegelijk verwijst Maters werk als een conceptuele reflectie naar zichzelf. Wanneer je je hiervan bewust wordt, krijgt de expositie Constructions of Colour een diepere betekenis. Wat hier gebeurt is interessant, en het maakt nieuwsgierig naar de voortzetting van Maters onderzoek. Ook geeft het aan, dat er relevante vraagstukken open liggen over de inhoudelijke reikwijdte van fotografie, die gehoor kunnen krijgen in een conceptuele benadering van het medium.