Gonzo, een initiatief van kunstenaars Ruth van Beek en Basje Boer, opende eind vorig jaar met de expositie Gogonzo en de presentatie van hun boekje Jan Sijbrandsteeg 12. Het boekje bestaat uit foto’s, gemaakt voor en tijdens de verbouwing van filmtheater de Fabriek, waarin Gonzo nu in één van de bovenruimten huisvest. De foto’s laten details van het vervallen interieur door het gehele gebouw zien. Afgebladderde plafonds, vale gordijnen en muren waarin nog kogelgaten uit de Tweede Wereldoorlog zitten, laten zien dat ‘de fabriek’ een grote metamorfose heeft ondergaan. Bijzonder is de combinatie van de kleinere publicatie Archief die binnenin het boekje is opgenomen en waarin foto’s van het gebouw staan, afkomstig uit het gemeentearchief van Zaanstad.

Gonzo – een naam die refereert aan de journalistieke stijl waarin werkelijke gebeurtenissen worden vermengd met fictieve geschiedenissen – stelt in haar zogenaamde manifest: ‘De regels van Gonzo zijn eenvoudig: er zijn geen regels. In tegenstelling tot de gebruikelijke journalistiek probeert Gonzo niet objectief te zijn maar juist persoonlijk. Gonzo is anti-journalisme’. En tenslotte in de laatste alinea: ‘Gonzo streeft naar prikkelende en uitgesproken presentaties van werk van kunstenaars uit de hele wereld’. En als je Katja Mater (Hoorn, 1979), pas afgestudeerd aan de Ateliers, uitnodigt voor de tweede tentoonstelling, weet je dat je daarin zal slagen.

Op de trap naar de expositie hoor je al het geluid van voetstappen, klanken in een holle ruimte, een vreemd gezoem, gerommel. Het is afkomstig van Maters film. Maar de film met als werktitel Flitsfilm 5 heeft niets van een film waarnaar je rustig kan kijken, sequentie na sequentie. Haar film lijkt eerder op een diashow met lange pauzes. Bij de Flitsfilm word je als toeschouwer gefrustreerd door je eigen onvermogen tot kijken. Telkens laat Mater opzettelijk net iets te weinig zien. Net te kort, maar ook met teveel licht. Ze verblindt je, keer op keer. In een fractie van een seconde zie je buizen, deurposten, verlaten hoeken of strepen en afgebakende stukken op de grond. Om wat voor een soort locatie gaat het hier? Een verlaten ruimte onder de grond? Een kelder, opslagplaats of een cabine van een vrachtschip?

Mater filmde in de totaal verduisterde ruimte van de oude Sportlife-fabriek in Amsterdam. Zelf zag ze ook niets, alleen op het moment dat ze flitste met haar camera. Mater is vooral geïnteresseerd in mediumspecifieke eigenschappen. Haar onderzoek gaat uit naar het vastleggen van verschillende manieren van kijken naar en denken over fotografische beelden. Ook in haar meest recente fotowerken, waarvan er drie in Gonzo hangen, onderzoekt Katja Mater het medium. Met een felle lichtflits fotografeerde ze schilderijen. En die lichtflits staat wéér je kijken in de weg. De witte vlek in het beeld maakt een deel van de oorspronkelijke voorstelling van het schilderij onzichtbaar. Het laat wel details van de verfstructuur en het doek zien, maar wekt toch vooral irritatie. Totdat je het werk opnieuw gaat bekijken.