Een goede openingszin is een serieuze zaak. Met die eerste woorden ligt de toon vast en moeten verwachtingen worden waargemaakt. Of het doel nu amoureus succes is, toegang tot een hippe club of een onvergetelijk romandebuut maakt in dat opzicht geen verschil. Maar wordt door de gemiddelde vernissage ontsloten? Wanneer de deuren van een expositie opengaan zijn alle artistieke keuzes al gemaakt, ook wanneer het getoonde niet kan bestaan zonder directe interactie met het publiek.

Men kan een verhaal echter ook beginnen ‘in media res’, door er uit bravoure of schaamte maar meteen middenin te springen. Deze stijlfiguur past bij de werkwijze van het kunstenaarsduo Dijkman/Osterholt, zoals tijdens hun verblijf in het mobiele atelier van Beyond in de grootste Vinex-wijk van Nederland, Leidsche Rijn bij Utrecht. Op verkenning in de buurt viel hen het vele meubilair op in de afvalcontainers, nog in prima staat, maar bij de definitieve styling van de zojuist betrokken stulpjes alsnog in ongenade gevallen. Dijkman/Osterholt heeft het huisraad verzameld en in de buitenlucht thematisch opgesteld en uitgelicht als de stijlkamers van IKEA. Het bleek een beeld te zijn dat veelzeggend was voor de locatie. Huizen en interieurs komen linea recta uit een catalogus en worden gewisseld wanneer de mode dat voorschrijft. Het wonen wortelt er niet, en van een werkelijk gedeelde publieke ruimte lijkt geen sprake.

Toen het Bossche kunstenaarsinitiatief Artis hen uitnodigde voor een solotentoonstelling, stelden Dijkman en Osterholt het project Segment XV, ‘Basis’ voor, dat past in de lijn van hun werk in Leidsche Rijn. In de voormalige sigarenfabriek werd een indoorcamping opgezet, waar maar liefst 23 kunstenaars korte of langere tijd kunnen verblijven en werken. De deelnemers kunnen dit naar eigen inzicht doen, zij worden niet kunstmatig uit hun dagelijkse praktijk gehaald.

Dijkman/Osterholt heeft bewust voor een grote diversiteit gekozen. Er doen kunstenaars mee als Monica Aerden die vanuit een autonome, materiële beeldtaal vertrekken, maar ook meer conceptueel ingestelde kunstenaars als Jetske de Boer/S.T.O.P. of Tilmann Meyer-Faje die in rondleidingen de openbare ruimte ondergeschikt maken aan hun eigen ficties. Niet de consensus wordt in ‘Basis’ gezocht, of afgeronde resultaten, maar dissonanten en debat, met als inzet de publieke ruimte van Den Bosch.

In media res. Na de openingsavond op 9 januari met presentaties van de deelnemers (Elke Uitenhuis als zingende slaapzak, Toine Klaassen met een taart van bijeengeraapte vuurwerkhulzen), werden zij in een ouderwetse dropping afgezet op verschillende plaatsen in de stad. Het verloop van ‘Basis’ is te volgen op de website van Artis, www.artisden bosch.nl. Elke zondag vinden er openbare discussies plaats, waarbij alle kunstenaars aanwezig zijn. Op 13 februari zal tijdens de finissage de balans worden opgemaakt. In het slechtste geval eindigt ‘Basis’ in wijdlopige nietszeggendheid, maar het is de moeite waard dat risico te nemen. Al is het maar om de openbare ruimte niet volledig over te leveren aan door commercie gedicteerde masterplannen.