Het Groningse alternatief

Henriƫtte Heezen

Wie op de Winschoterkade in Groningen galerie Sign passeert, kan letterlijk een kijkje nemen in de keuken van Sign to Eutopia. Dit kunstproject is tot stand gekomen met hulp van het Weense kunstinitiatief Eutopia. Eutopia opereert voornamelijk op het net en belooft een kwalitatief hoogstaande database community te zijn voor kunstenaars, ook op het terrein van mode, vormgeving, muziek en film. Sign to Eutopia blijkt min of meer de eerste offshoot van dit netwerk.

Begin augustus heeft een groep (inter)nationale kunstenaars haar intrek genomen in Sign. Twee van hen, Wouter Osterholt en Elke Uitentuis, tevens de initiatiefnemers van dit project, hebben de galerie omgetoverd in een gastenverblijf met slaapcabines en kook- en wasgelegenheid. De expositieruimte dient als uitvalsbasis voor het kunstproject waarbij de stad Groningen wordt onderworpen aan een onderzoek naar alternatief gebruik van de infrastructuur en planologie. De galerie waarin de kunstenaars al enige weken ‘te kijk’ staan, vormt daarvan het eerste voorbeeld.

Osterholt en Uitentuis, gefascineerd door de verscheidenheid aan woonboten in het noorden des lands, bouwen samen een woonark uit gerecycled materiaal. De ark gaat straks te water in een vijver van een Groningse Vinexwijk. De inwoners van deze wijk kunnen niet om de boodschap heen: er is meer onder de zon dan een huis met een tuin gevuld met spullen van IKEA en Intratuin.

De Vinexwijk is dankbaar terrein voor kunstprojecten in de openbare ruimte. Een ideale omgeving voor het experiment, voor de confrontatie met de status quo, met het behoudende, gestructureerde leven. De gigantische nieuwbouwprojecten blijken enorme propagandamachines voor wat doorgaat als een ideaal: veilig en gelukkig leven. Is het dát beeld of de veronderstelde eenvormigheid die toch velen doet huiveren bij de gedachte te moeten leven in dergelijke wijken?

Maar daarover, zo lezen we in het dagboek op de site van Sign, zijn de buitenlandse kunstenaars het niet met ons eens. De twee Oostenrijkers, een Belg, een Fransman en een Amerikaan zijn juist blij verrast door de verscheidenheid en kwaliteit van de architectuur in deze woonwijken. Misschien is het danook geen toeval dat zij de nieuwbouwwijk links laten liggen en voor hun projecten locaties kiezen die vooral passen bij hun eigen thema’s. Zo vond fotografe Birgit Graschopf een container waarin ze een dansvloer kan leggen en die tegelijkertijd dienst kan doen als donkere kamer die de bewegingen van de dansers vastlegt op een muur.

Uitgedaagd door de wijdvertakte waterwegen van Groningen en op zoek naar de grenzen van wat mogelijk is, breekt Adrien Tirtiaux uit de galerie en gaat in zijn slaapcabine te water. Hij zal zich laten meedrijven op de stroom. Mogelijk passeert hij op zijn tocht de schietschijf die Jean Baptiste Sauvage aanbracht op een brug of de eenzame schommel van Petra Kleyn.

De projecten zijn nog in voorbereiding. Het dagboek op de site doet dagelijks verslag. De aandacht gaat vooral uit naar wat de kunstenaars samen doen, wat of wie ze bezoeken, hoe lang ze slapen en wie er kookt of ziek is. Inside info die past bij de tendens om het leven achter de schermen over het voetlicht te brengen. Maar met welk doel eigenlijk?

Hoe dan ook, vooralsnog is de site van Sign in alle opzichten veel uitnodigender dan die van Eutopia, wat deze Weense website ook mag pretenderen.

Sign to Eutopia t/m 23 september 2006, deelnemende kunstenaars: Birgit Graschopf (Au), Petra Kleyn (NL), Christoph Mayer chm. (Au), Wouter Osterholt (NL), Eric von Robertson (USA), Jean Baptiste Sauvage (Fr), Adrien Tirtiaux (B), Elke Uitentuis (NL), SIGN, Winschoterkade 10, Groningen