I want to love you / Every day and every night

Michelle Mandos

De tentoonstelling van Jans Muskee en A.P. Komen/Karen Murphy heeft van de Flatland Galerie de bovenstaande titel meegekregen. Het typeert meteen de ambitie van de expositie want over het algemeen wordt er niet veel meer toegevoegd aan de naam van een exposant dan: ‘recent werk van…' of iets dergelijks. De combinatie van deze exposanten is dan ook een bijzondere. Het werk van Muskee en Komen/Murphy kent allerlei raakvlakken die niet voor de hand liggend zijn. Tenslotte maakt Jans Muskee hyperrealistische pasteltekeningen waarin zich wonderlijke en niet-alledaagse taferelen afspelen en hebben Komen/Murphy zich daarentegen toegelegd op het eigentijdse medium van de video waarin juist zeer herkenbare en alledaagse gebeurtenissen -clichésworden verteld.

Wat is er dan dat ze verbindt? Het is naar mijn mening niet, zoals het persbericht schrijft, de relatie tussen mensen die in beider werk centraal staat. Dat geldt alleen voor Komen/Murphy. In het werk van Jans Muskee gaat het hooguit over de relatie van de steeds weer terugkerende hoofdfiguur met de wereld om zich heen. Een soort eenrichtingverkeer of misschien wel géén verkeer. Op de tekeningen van Muskee zijn steeds weer minutieus getekende scènes opgemaakt waarin een man zich vergrijpt aan een vrouw (of op het punt staat dat te doen), meestal in het bijzijn van omstanders en jonge kinderen. De vrouw meet zich over het algemeen een passieve houding aan; de kinderen lijken zich prima te vermaken. De man gedraagt zich dan weer als een schuldige door zijn hoofd te verbergen, dan weer kijkt hij met open blik, onschuldig de toeschouwer aan.

In mijn ogen zijn het steeds weer seksuele fantasieën of misschien wel pogingen van een buitenstaander om contact te maken: ‘I want to love you!' Het geheel gebeurt overigens niet zonder humor of een vriendelijke vorm van cynisme. Maar uiteindelijk gaat het wel om falen en frustratie.

Komen/Murphy stellen in twee videoinstallaties de relationele frustraties tussen twee mensen aan de orde. ‘Love bites' (1998) vertelt het verhaal van het begin en einde van een relatie. Beeld en geluid zijn als twee verschillende entiteiten opgevat. Het Beeld toont in trage dia's het schuchtere begin van een relatie, de irritaties die later volgen, het uiteindelijke overspel en de onvermijdelijke breuk. Het Geluid, de dialoog, is geknipt uit verschillende tv-soaps zodat de hoofdpersonen dan weer eens plat cockney praten, dan weer keurig Brits.

Met de beeldtaal van de gemiddelde soap (de scènes zijn grotendeels kopieën uit de betreffende soaps) en de clichés van de gemiddelde soap is een nieuw verhaal gemaakt van het (herkenbare) wel en wee van een relatie. Tegelijkertijd zetten Komen/Murphy hiermee een haarscherpe en treffende ontleding van de dagelijkse soap neer.

De combinatie van het werk van Jans Muskee en Komen/Murphy is heel geslaagd te noemen. Het verdraagt elkaar in de galerieruimte zonder dat het elkaar te zwaar of juist ridicuul maakt. Dit komt door de manier waarop zowel Jans Muskee als Komen/Murhpy met hun werk omgaan: zorgvuldig, met een idee van vakmanschap, relativiteit en gelaagdheid. Dit maakt dat ze ideale tijdelijke partners zijn. (Maar laat ze nou geen relatie beginnen!)

JANS MUSKEE & A.P. KOMEN/KAREN MURPHY, t/m 25 september

Flatland Galerie, Lange Nieuwstraat 7, Utrecht wo t/m za 12-17 uur en volgens afspraak tel. 030 – 2315181