Borderline sydrome

Phillip van den Bossche

Het gebeurt een paar keer per jaar: je stapt een tentoonstellingsruimte binnen en de wereld verdwijnt als drijfzand onder je voeten. Het duurt een fractie van een seconde, maar al je verwachtingen, clichés en vooroordelen zijn verdwenen. Wat overblijft is een vreemde stilte in je hoofd, maar boordevol energie en beweging. ‘Lost & Found Notes' van Rita Ackermann behoort tot deze categorie tentoonstellingen. Bij Annet Gelink Gallery te Amsterdam presenteert ze negentien kleine tekeningen uit een schetsboek, en een fries met potloodtekeningen langs drie wanden in de achterruimte

Eerst de clichés en de vooroordelen: de tekeningen en schilderijen van Rita Ackermann verschijnen al jaren in als trendy bestempelde (mode-)tijdschriften als Purple, Self Service en het nieuwe Made in the USA. Haar New Yorkse vriendenkring bestaat uit Susan Cianciolo, Kim Gordon, Sofia Coppola, etc., met andere woorden genoeg kenmerken om haar werk als een modeverschijnsel te zien, te omarmen en vervolgens met de volgende trend te vergeten. Ondertussen werkt ze reeds een aantal jaren aan een traag groeiend oeuvre – net als Sonic Youth en Purple trouwens -, woont ze niet meer in New York maar in Texas, en de laatste vier maanden in Hongarije, haar moederland.

De nieuwe tekeningen bij Annet Gelink zijn in Europa ontstaan, na een bezoek aan de Beethovenfries van Gustav Klimt te Wenen. Het is een eerste opmerkelijke dissonant. In een kort gesprek relativeert ze het belang van Klimt en zijn Jugendstil-fries in de Wiener Secession, "maar het heeft wel een grote indruk op me gemaakt". Ze leest Jung en is geïnteresseerd in religies, sekten en symbolen. "Mijn werk is narratief", vertelt ze verder, "daar krijg ik vaak kritiek op, maar mijn tekeningen zijn narratief en ik kan er ook weinig over vertellen". Er volgen nog meer onzekere tegenstrijdigheden. We kijken naar de tekeningen, de stilte in mijn hoofd blijft kortsluitingen veroorzaken.

De nieuwe werken zijn minutieus en virtuoos getekend. Thematisch vormen ze een geheel, maar het zijn tegelijkertijd negentien individuele werelden: feeëriek en obscuur, mythologisch en heidens, niet van deze tijd en toch ook weer wel. Denk aan een koppel skaters met wijde broek, gympen en een death metal T-shirt aan.

Ze musiceert en luistert veel naar muziek tijdens het tekenen. "Rita Ackermann is a recording artist with changing permanent homes", schrijft Made in the USA bij haar gepubliceerde foto's. Het zijn voodooachtige poppetjes, een kledingreportage en bedoelt als correspondentie met haar New Yorkse vrienden. "Borderline syndrome – energies of defence" denk ik, maar het valt nog af te wachten of Rita Ackermann uitgenodigd wordt voor de volgende biënnales, Manifesta's en Documenta's. Het is te hopen. ‘Lost & Found Notes' is tot en met 15 oktober een niet te missen tentoonstelling in Amsterdam.

LOST & FOUND NOTES, Rita Ackermann t/m 15 okt

Annet Gelink Gallery, Laurierstraat 187-189, Amsterdam, t 020 3302066