RijksakademieOPEN 2011: Leidy Churchman

Maaike Lauwaert
Leidy Churchman (2011)

De Amerikaanse schilder Amy Sillman schreef in 2011 in Artforum (‘AB-EX and Disco Balls: In Defense of Abstract Expressionism II’) dat ze met een gerust hart kon sterven na het zien van het werk van de veel jongere Amerikaanse schilder Leidy Churchman. Haar bericht aan de wereld was gehoord en ‘gestural art’ was in goede handen bij kunstenaars zoals Churchman.

Het werk waar Sillman in het bijzonder aan refereert is de video Painting Treatments uit 2010 (deze was recent te zien bij Annet Gelink galerie in Amsterdam). De video toont een performance waar geen publiek bij aanwezig was. Er zijn wel mensen te zien in de video, maar die vormen een soort levend canvas waar Churchman, samen met Anna Rosen, op schildert, dingen op legt, tegen aanduwt, en composities mee maakt. De lichamen zijn soms naakt, of half naakt en bedekt met handdoeken en andere soorten textiel. Hun sekse is verwarrend. Borsten boven en harige mannenbenen onder. De lichamen verworden in deze video tot een groot abstract expressionistisch schilderij. De soundtrack van de video is het geluid van het smeren, gooien, pletten en duwen.

In zijn studio in de Rijksakademie en in de gang bij de bibliotheek toont Churchman twee nieuwe video’s. Ze doen denken aan Painting Treatments maar dan zonder het levende canvas. In zijn studio is New Video te zien, een loop van grofweg 5 minuten waarop Churchman met voorwerpen zoals houten slangen, een bril zonder glazen, een riem of stok een schilderij maakt. Maar het is natuurlijk niet echt een schilderij. Het is misschien meer een levend tableau, een compositie, een collage. En dit versmelten van stijlen en conventies is waarschijnlijk ook wat Churchman bedoelt wanneer hij in zijn artist statement schrijft dat het laveren tussen veronderstelde tegenstellingen (zoals bijvoorbeeld tussen schilderen, sculpturen en video) hem aantrekt; hij ziet er een humor in die ook het leven kenmerkt. 

Zijn video’s zijn inderdaad op een verrassende manier humoristisch. Wanneer hij langzaam een riem het beeld induwt alsof het een meesterlijk gebaar is, of een bril oppakt door een stok in het lege frame te steken of met een Captain Hook-achtige haak wat onhandig dingen rond duwt. Het zijn kleine, misschien inderdaad wel wat klungelige gebaren, die samen tot een geweldige constellatie leiden.

Naast de twee video’s presenteert Churchman ook een aantal nieuwe schilderijen. Een serie van vijf werken die van klein naar groot naar klein hangen, springen er meteen uit als je de studio binnenloopt. In een naïeve, volkse stijl heeft Churchman willekeurige Duitse graven geschilderd. Het gras en de bomen rond de graven zijn exuberant groen, de bloemen op de graven extatisch rood. Speelt Churchman in zijn video’s met de conventies van het Abstract Expressionisme, als een onzichtbare Pollock gooit, duwt, trekt hij van buiten het frame verf en objecten de compositie in, met deze schilderijen roept hij de huislijke sfeer op van amateurschilderijen van landelijke taferelen. Dit geeft de graven, en de dood die het impliceert, iets lieflijks en zachtaardigs. Ook dit kan, om ook maar met Sillman te eindigen, je hart geruststellen.

Leidy Churchman (2011)
Leidy Churchman (2011)
Leidy Churchman, NEW VIDEO (2011)