What you throw is what you get

Marlies Houtbraken

Op het moment dat ik – gekleed in rode jurk en hoge hakken – mij in het feestelijk gedruis van Salle de Bains wil gooien word ik benaderd door de hiphoppende bragtagger Nafer die mij rap bestickert met het woord Sexy. Even verbaas ik mij over dit stempel, maar deze verbazing slaat al snel om in een soort trots als ik mij begeef onder de andere ‘figuranten'. De galerieruimte wordt bevolkt door personages, die namen dragen als Fucker, Mens, Stop, Dope, You wish, Adje, Mr. Blue en een groot aantal eeuwige? anoniempjes. Hoewel ik niet the Star ben heb ik op deze broeierige late middag mijn stenen niet eens zo slecht geworpen. Doordat bijna iedereen is voorzien van een tag ga je de bezoekers met heel andere ogen bekijken. Me Tarzan, een kleine man met spits gezicht, verlaat de stadse jungle weer net zo snel als hij deze is binnengegaan. En terwijl Fucker met veel moeite in contact tracht te komen met de andere gasten, probeert Adje zich juist zo onzichtbaar mogelijk te maken. Spannend en fantasieprikkelend daarentegen is de aanschouwing van het gesprek dat tussen dhr. Lubbers, een vrouw, en Coke, een man, wordt gevoerd. Op deze late namiddag is in Salle de Bains even de sfeer van de New Yorkse club Jackie 60 voelbaar: ‘Something… that's unexplainable, a communal club reality, with its own logic and its own star system.'

In galerie Salle de Bains wordt de bezoeker even getransformeerd tot een acteur in de performance ‘The Last Year/to see a new millenium through the glory hole', een performance die bij nadere beschouwing geïnspireerd blijkt te zijn op de New Yorkse undergroundclub Jackie 60. Een club die zich kenmerkt door performances en die bevolkt wordt door een vast publiek met personages als Click+Drag, Long Black Veil en MARTHA. De performance ‘The Last Year' kent eveneens een aantal vaste personages; de twee modellen achter the glory hole, de doorbitch, een What you throw is what you get door Marlies Houtbraken lenige, sportief ogende cameraman en een houterige fotograaf en natuurlijk de bragtagger Nafer die de vele figuranten van hun rol voorziet. Het zicht naar het nieuwe millennium wordt bewaakt door de zogeheten doorbitch. De doorbitch is gekleed in een broek die overgaat in een strakke rok: een opwindende creatie van de modedesigner Tommy Page. Tussen de overgang van broek naar rok bevindt zich een opening, the glory hole, waardoor de toeschouwer kan gluren naar het nieuwe millennium. Alleen is niet het gluren naar…, maar eerder het gluren door de benen van doorbitch een actie die de toeschouwer ongemakkelijk laat voelen. De opening, vlak onder het kruis en tussen de benen werkt als de zoeker van een camera. Alleen pak je nu niet een stuk gereedschap vast maar de benen van de doorbitch, waartegen je bovendien je hoofd legt om zo door een gat in de deur naar het nieuwe millennium te kunnen kijken. Of je je zo gelukkig moet prijzen met het nieuwe millennium dat je krijgt voorgeschoteld vraag ik mij af. Het beeld dat het nieuwe millennium laat zien is niet hoopvol te noemen. Aan de andere zijde van de doorbitch bevinden zich twee dames in enorme hoepelrokken, die als een soort duikelaars heen en weer wiegen, waarbij de ene dame, een enorme plain Jane in geruite jurk, het ‘goede' en de andere dame met draculagebitje, het ‘kwade' lijkt te symboliseren. Zal de 21ste eeuwse mens inderdaad zo stuurloos zijn als wat wij door de glory hole te zien krijgen?

Naast deze performance zijn er kunstwerken van diverse andere kunstenaars te bezichtigen, zoals foto's, flyers van de club Jackie 60, een video met een meewarig kijkend oog, de aan gaatjesboard denkende gestanste tekst ‘Whole' en een aardig, dadaïstisch kunstwerkje met vastgeprikte vlaggetjes met daarop afbeeldingen van uitgestoken tongen. Hoewel de tekst ‘Whole' een verwijzing is naar het begrip Gesamtkunstwerk betwijfel ik of dit Gesamtkunstwerk zonder deze performance nog wel zo spannend is. Want de argeloze toeschouwer, die nu een bezoek zal brengen aan Salle de Bains kan slechts gissen naar de sfeer die hier tijdelijk heeft rondgewaard. Misschien vat de bragtag van de roodharige jongen dit gevoel nog wel het beste samen: Yeah Right!

THE LAST YEAR, t/m 3 oktober

Salle de Bains, Mauritsstraat 167, Rotterdam, wo t/m vr 11-19 uur