‘Tineke Groen, ik wil leuke dingen met je doen’

Marianne van Dijk
Tracey Emin, MORE PASSION (2010)

‘Jij bent de slagroom op de taart van mijn leven’, zag ik een keer op een Valentijnskaart staan. Niet heel verfijnd misschien, maar ook als je kijkt naar wat kunstenaars aan liefdeswerken maken, blijkt dat subtiliteit alleen maar in de weg staat als je iemand wilt overtuigen van van je gevoelens.

Tracey Emin bijvoorbeeld gaf op valentijnsdag 2008 een werk aan een liefdadigheidsinstelling die HIV in Afrika bestrijdt. Het werk was gemaakt van rood neonlicht, waarmee stond geschreven: ‘I promise to love you’, met een rood hartje eromheen.

Ook andere neonteksten van Emin klinken als nummers van Celine Dion: ‘You made me love you’, ‘It was just a kiss’ en ‘More passion’. Spottend bedoeld, kun je denken. Maar zoals Emin zelf zegt over een aantal werken van haar: ‘Ze zijn vrij sentimenteel, er is niets cynisch aan’.

Wat de zoete werken interessant maakt is het feit dat Emin haar gevoelens ook ongecensureerd deelt als ze minder lieflijk zijn. Zo borduurt ze Sometimes I Feel So Fucking Lost (2005), vraagt ze in neon Is Anal Sex Legal (1998) en verwijst naar haar abortussen in de serie Abortion Watercolour (1990). De constante in haar werk is dat kunst en privéleven niet gescheiden zijn. ‘Sentimentele gevoelens zijn nu eenmaal onderdeel van ons’ lijkt Emin te zeggen. En dus horen ze ook thuis in de kunst, waar de wanhoop ervan af galmt. Met haar werk als voorbeeld is de les voor een goeie Valentijnsboodschap dus wellicht: toon je op je sentimenteelst.

Als de liefdevolle boodschap geformuleerd is, moet ‘ie natuurlijk verzonden worden. Kunstenaars Teun Castelijn en Sylvain Vriens hebben daar een suggestie voor. Zij bedachten het project I Dove You (2009), waarbij je op internet een duif met chip kan uitkiezen. Als de duif landt op een speciaal ontworpen duiventil verschijnt je berichtje op een lichtkrant eronder.  Ook hier waren de teksten weinig ironisch of anderszins gelaagd: ‘Julia Wever is de liefste meid van heel Wormer-Centrum!’, en ‘Tineke Groen, ik wil leuke dingen met je doen’, was er bijvoorbeeld te lezen. Maar dankzij de combinatie van digitale berichtjes met de analoge duif wordt zelfs zo’n boodschap wel te pruimen.

Van dat laatste kan de gemiddelde Valentijnsdichter weer wat leren. Want hoe origineler de vorm, hoe meer aandacht, en dat is zeker gunstig als je achter een populair iemand aanzit.

Met Emin, Castelijn en Vriens als leermeesters lijkt de les voor de 14e dus: klop je gevoel lekker op en kies een ongebruikelijk medium. In mijn ervaring werkt het: ik kreeg zelf ooit een best wel zoet gedicht, geprint op een overheadsheet. Ik vraag me nog dagelijks af van wie dat was.

Tracey Emin, THOSE WHO SUFFER LOVE (2009)
Teun Castelijn en Sylvain Vriens, I DOVE YOU (2009), foto: Pieter Kers