Repetition

Nathalie Zonnenberg

Op het KNSM eiland staat een gebouw, waarvan de bewoners geen was of andere in het oog springende zaken aan de buitenkant van hun gevel mogen hangen opdat anders het esthetische, stedebouwkundig zicht op het gebouw wordt verstoord.

De flatgebouwen op het Coney Island in New York, die op de foto's van Josie Sykes staan, stralen eenzelfde soort rust en esthetiek uit, zij het dat het rustieke zicht niet door regelgeving tot stand is gekomen. Op het eerste gezicht oogt de fotoreeks opvallend natuurlijk. Een heerlijk zonnige nazomerdag met slechts een enkeling die over de houten kade van het eiland loopt. Ook een tweede serie van drie foto's toont een rustieke, vakantie-achtige sfeer van een badplaatsje in Zuid Frankrijk. Een stadje tegen een heuvel aan gebouwd, met aan de voet een paradijselijk water. Enkele kinderen springen vanaf een piertje het water in en worden in hun spel niet gestoord door overige badgasten, want die zijn er niet.

Naarmate je langer naar de aangenaam harmonische foto's kijkt, vraag je je af hoe het toch in vredesnaam mogelijk is zo'n statisch kiekje te nemen op een klaarlichte, zonnige dag zonder een batterij aan afleidende beeldinformatie als kiosken met reclame, zweefvliegtuigjes en honderden badgasten mee te nemen. Waar zijn de toeristen, de families met grote tassen proviand en lelijk gekleurde badlakens en windschermen, de gevels vol reclame, de motorbootjes en waterfietsen? Maatregelen om dit soort storende beeldinformatie uit het dagelijks leven te weren, lijken ineens tamelijk overdreven – en bovendien vechten tegen de bierkaai – als je je bedenkt dat de oorspronkelijke rust in een dergelijke omgeving kan worden hersteld met een digitaal fotoprogramma.

Want zo zijn de foto's van Sykes tot stand gekomen. In tegenstelling tot het werk van collega Miloushka Bokma, nadrukkelijk computerbewerkte foto's waarin de kleding van de gefotografeerde personen centraal lijkt te staan, geven de beelden van Sykes geen blijk van enige manipulatie. De twee fotografen zijn de initiatiefnemers van de tentoonstelling Repetition in het Consortium te Amsterdam. De twee andere fotografen in de tentoonstelling, Hein Hage en Milette Raats, zijn door hen uitgenodigd om binnen het concept van de herhaling en herinnering, twee tegengestelde bewegingen volgens de filosoof Kierkegaard, hun werk te presenteren.

In de tentoonstelling is samengewerkt met een sponsor. Het idee van de twee kunstenaars was om niet alleen de materialen gefinancierd te krijgen maar tevens te onderzoeken op welke manier er een samenwerking kan ontstaan die tot een groter publieksbereik leidt. Drukkerij Kwak & Van Daalen & Ronday droeg daarom niet alleen zorg voor de perfect gedrukte foto's maar verzorgde eveneens een postercampagne in de stad waarop de foto's van de vier deelnemers in een strak ontwerp van vormgever Sarah Cromwell zijn geperst.

Het is noemenswaardig dat een drukkerij zoveel voorzieningen belangeloos ter beschikking stelt – er is zelfs een full color catalogus te koop voor slechts vijftien gulden – maar de begeleidende ‘informatie' leidt in feite alleen maar af van wat het werk van de vier kunstenaars te vertellen heeft. De vormgeving van Cromwell doet de afzonderlijke werken doorgaans geen recht. Van het prachtige drieluik van Hein Hage, waarin het zicht op een bestelbus tegen een gifgroene achtergrond vanuit verschillende openingen in een donkere loods steeds net iets verspringt, blijft weinig over in de catalogus. De foto's zijn voornamelijk zwart, waarin enkele vlakken het doorzicht op de bus geven. Als de ogen gewend zijn aan het donker, zijn in het zwart vele nuances te herkennen en de verspringende openingen waar doorheen steeds weer een ander gedeelte van de bus is te zien, blijven het oog prikkelen. De ondersteuning van de autonome beelden in een geharnast ontwerp dat de werken reduceert tot kleurige ‘plaatjes' kan dan ook maar beter genegeerd worden. De werken zijn sterk genoeg om het op eigen kracht te doen.

REPETITION, t/m 1 okt

Consortium Oostelijke Handelskade 29, Amsterdam

Lees ook: