Brieven en post zijn dankbare media om als kunstenaar mee te werken. Een op schrift gestelde boodschap aan een persoon die zich elders bevindt, geeft de mogelijkheid om afstand en tijd te overbruggen en toch iemand te bereiken. De ontvanger krijgt een bericht dat opgetekend is op een andere plek en in een recent verleden, en kan vervolgens een antwoord opstellen dat in de toekomst pas gelezen wordt. Een brief, en tegenwoordig ook de e-mail, worden daarmee een soort minitijdscapsules. 

Anders dan een fysiek gesprek kent communicatie per post altijd een vertragende factor. Je hebt als ontvanger tijd om een brief of ansichtkaart op je eigen tempo te consumeren en te herlezen. Je hoeft pas te antwoorden wanneer je dat zelf wilt. Óf je antwoordt helemaal niet. Post geeft door die vertraging ruimte voor reflectie en nuance. 

Een kunstenaar die op poëtische wijze aan de haal gaat met de briefkaart als tijdscapsule is David Claerbout. Zijn videowerk Ruurlo, Borculoscheweg, 1910 uit 1997 toont een projectie van een zwart-witansichtkaart. Deze ansichtkaart, waarop een grote boom en een molen te zien zijn, stamt uit 1910. Een pittoresk dorpsgezicht van voorbije jaren. Een moment uit het verleden, vastgelegd op beeld. Althans, zo lijkt het. Claerbout projecteert namelijk bewegend beeld van diezelfde boom, een opname uit 1997, over de ansichtkaart heen. Zo comprimeert hij de tussenliggende 87 jaar in één beeld. De verstilde boom uit 1910 komt opnieuw tot leven. Blaadjes die al lang van de boom zijn gevallen komen weer in beweging. Een moment van toen kan in het heden worden ervaren. 

In oktober stond onze redactionele brievenbus open voor tekstuele bijdragen over de brief en e-mails. Tubelight #123 is daarmee een ode aan alle vormen van beeldende kunst die gebruikmaken van post, ansichtkaarten, brieven en digitaal mailverkeer. Linda Köke interviewde bijvoorbeeld kunstenaars Teresa Feldmann en Seira Uchida. Zij namen deel aan een residentie die door lockdowns grotendeels thuis plaatsvond en verstuurden elkaar daarom brieven, care packages en kunstwerken. Jip van Steenis schrijft als eenderde lid van de Ansichten Club over toevallig gefotografeerde passanten op ansichtkaarten. Karmen Samson heeft het op haar beurt over de Airmail Dress van modeontwerper Hussein Chalayan. Kortom, een nummer gevuld met uiteenlopende teksten over post, brieven en natuurlijk kunst. 

Bij dit nummer vindt u ook een publicatie van de winnende tekst in de categorie recensie van de Prijs voor de Jonge Kunstkritiek 2022. Dit jaar is de winnaar Laura Herman met haar recensie over de solotentoonstelling Wet Job van Camille Henrot in Middelheimmuseum in Antwerpen.

Tot slot willen we graag nog even stilstaan bij het vertrek van Miriam van Ommeren. Zij was de afgelopen vijf jaar als redactielid betrokken bij Tubelight, waarvoor wij haar willen bedanken.

Haiko Sleumer,
namens de redactie