Redactioneel #120

Jelmer Wijnstroom

Isa Genzken bedacht begin jaren negentig: “Everybody Needs at Least One Window”. Dit was ook de titel van een tentoonstelling waarin onder andere Genzken’s Fenster sculpturen te zien waren. Deze vensters, gemaakt uit doorzichtig materiaal of beton, laten je zien wat er achter iets schuilgaat. Ze laten je de structuur zien van het raam waar je normaal gesproken doorheen kijkt. 

Genzken maakt met haar vensters duidelijk dat we altijd door iets kijken. Maar wie en wat kadert wie? “People usually think of windows as a place to look out of”, schreef kunstcriticus Dominic Euchler in Frieze over het werk van Genzken, “but they also frame a view into the interior. But what – mirrored outside or inside – is articulated by a pane-less windowframe in the middle of a space?” Genzkens Fensters zijn een uiting van het ambigue dat we met het thema van dit nummer graag wilden uitlokken.

Het thema ‘binnen-buiten’ vindt weerklank in het dagelijks leven. De afgelopen twee jaar zaten wij vaker binnenshuis. Onze werkomgeving smolt samen met de privéomgeving en lijkt nu ten minste een deel van onze tijd zo te blijven. Als wij thuis op de bank zitten kijken wij door verschillende vensters naar buiten: via raam, televisie, laptop of telefoon. Binnen-buiten gaat over waar werelden samenkomen, of juist gescheiden zijn van elkaar. De digitale wereld en de analoge wereld, architectuur en natuur, het huiselijke en het publieke bestaan.

Hoe langer je nadenkt over wat binnen of buiten is, hoe onduidelijker het wordt. Kader je iets in? Zitten er structuren achter een scherm? Benjamin Schoonenberg schrijft in dit nummer bijvoorbeeld hoe Hito Steyerl met een slag de structuren van een beeldscherm blootlegt, en alle sociale gevolgen vandien. Brechje Krah en Alexandre Guern staan stil bij wat er binnen en buiten het menselijk hoofd gebeurt. 

Wat binnen of buiten is, wordt vaak gedefinieerd op basis van gemiddelden, hokjesdenken en kaderen. Daarom is de werk en privé verschuiving voor iedereen anders.