‘Als je vandaag zou sterven en één generatie later terugkeert, in welke wereld zou je dan geboren willen worden, ongeacht waar of wie je bent?’ ‘Hoe ziet de wereld na het coronavirus eruit? Waar liggen de uitdagingen, welke kansen zijn er ontstaan?’ ‘Kan een vruchtbare wereld worden hersteld?’* Zomaar een greep uit de tentoonstellingsteksten van een aantal kunstinstellingen, dat zich tegelijkertijd op hetzelfde thema heeft gestort: De Toekomst.
De toekomst is om verklaarbare redenen een hot topic. Allereerst omdat er in het blijf-zoveel-mogelijk-thuistijdperk nu eenmaal bar weinig te beleven valt en het fijner is om te fantaseren over een wereld waarin we elkaar weer mogen omhelzen, met z’n tienen of meer kerst mogen vieren en daarna met z’n honderden uit onze plaat mogen gaan in de disco. Maar nadenken over en plannen maken voor de toekomst is ook een (genees)middel tegen de talloze problemen en onzekerheden in het heden. Hoewel die toekomst ook behoorlijk dystopisch kan lijken.
Ironisch genoeg zullen de meeste van de toekomsttentoonstellingen, die nu (niet) te zien zijn, op het moment dat dit nummer verschijnt alweer in het verleden liggen. Ter referentie: vandaag bevinden we ons op de helft van de ‘extra verzwaarde gedeeltelijke lockdown’ en is net bekend gemaakt dat Joe Biden de 46e president van Amerika wordt. Godzijdank, tenminste één probleem minder om mee te dealen.
Omdat het ons een beetje tegenstrijdig leek om met terugwerkende kracht tentoonstellingen te bespreken die over de toekomst gaan hebben we ervoor gekozen om in dit nummer geen ‘klassieke’ besprekingen op te nemen, maar auteurs uitgenodigd om te reageren op deze toekomstgerichte tendens in het algemeen. Het resultaat: een bezoek aan het vergeten museum (Vere van der Veen); een samenkomst van weerman Peter Kuipers Munneke, kunstenaar Femke Herregraven, een holenbeer en talloze andere toekomstvoorspellers (Floor van Luijk); twee korte verhalen over zwaluwen en een Poolse vrijer (Jorik Amit Galama); een hoopvolle toekomstvisie van Koert van Mensvoort, oprichter van het Next Nature Network (Esther van Rosmalen); en de randvoorwaarden voor het museum van de toekomst (Alix de Messiac). In het midden van dit nummer vult beeldend kunstenaar Catharina Dhaens de pagina’s met parallelle universa. Bestaan ze nu of niet?
Maar in een nummer over de toekomst is ook ruimte voor traditie. Tubelight publiceert om het jaar de winnaar van de Prijs voor de Jonge Kunstkritiek in de categorie recensie. In het jaar 2020 gaat de prijs naar Esmee Postma voor haar recensie over het multimediale project De Migrant van fotograaf Anaïs López in het Nederlands Fotomuseum, Rotterdam. Gefeliciteerd Esmee, een mooi eerbetoon aan onze voormalige mederedacteur.
Tubelight gaat de toekomst in met Lien van Leemput als nieuw lid van de redactie en drie nieuwe bestuursleden: Nina Fontijne, Geeske Pluijmers en Esmee Postma. Wij heten hen welkom en danken de vertrekkende leden, Laura van Grinsven en Sjoerd Westbroek, voor hun jarenlange betrokkenheid en inzet.
Omdat het ’t eerste is waaraan ik moet denken als het over de toekomst gaat, sluit ik af met een gevleugelde uitspraak van dr. Emmett L. Brown (‘Doc’): ‘Roads? Where We’re Going, We Don’t Need Roads.’
* Deze zinnen zijn afkomstig uit tentoonstellingsteksten van respectievelijk A Fair Share of Utopia,Nest, Den Haag en CBK Zuidoost, Amsterdam; The World After: Conversation Pieces, Oude Kerk, Amsterdam; en Ann Lislegaard: Fertile Ghosts, Kunstfort bij Vijfhuizen.