Het is een hele reis naar kasteel Het Nijenhuis te Heino. Lopend langs een lange bosrijke laan, openbaren het kasteel en haar oprijlaan zich opeens in het landschap. Hier in de nabijheid van Zwolle vindt een kleine tentoonstelling van Antoine Berghs (Geleen 1971) plaats ter gelegenheid van het winnen van de Charlotte van Pallandtprijs. Het is de tiende maal dat deze prijs voor jonge beeldhouwers wordt uitgereikt. Opvallend is dat de kunstenaar naast sculpturen ook onder andere installaties, tekeningen, foto's en schilderijen maakt. In het juryrapport wordt hij geroemd om zijn brede oeuvre en de buitengewone kwaliteit van zijn sculpturen.

Op de tentoonstelling zijn twee werken te zien. Een schilderij en een grote installatie die de halve vloer in beslag neemt en speciaal voor deze tentoonstelling gemaakt is. Het geringe aantal werken is eigenlijk de grootste kritiek op deze tentoonstelling. Graag had ik meer werk en gedachtes van deze zo divers werkende kunstenaar gezien. Tegelijkertijd wordt in de confrontatie van alleen deze twee werken al veel duidelijk over de gedachtegangen, inspiratiebronnen en thematiek van de kunstenaar. Het schilderij uit de serie Shifts waaraan de kunstenaar tijdens zijn verblijf afgelopen jaar in P.S.1 in New York werkte toont allerlei vlakken, strepen en stippen. Laag over laag, kleur over kleur, bouwt hij het werk op.

Opengelaten stukken laten onderliggende lagen, structuren zien, welke graffiti of wegenkaarten hadden kunnen zijn. Men kan het schilderij vergelijken met het werk van de Thai Udomsak Krisanamis (tentoonstelling Kunsthalle Basel juni 2003) of met de Victorie Boogie Woogie van Mondriaan om zijn onderzoek naar structuren en patronen. Antoine Berghs zegt erover: "Kunst is een werktuig om inzicht in de wereld te verbreden.'' En daarmee ziet hij zijn werken niet zozeer als werkstukken maar heel bewust als werktuig. Het verklaart ook waarom zijn werk niet aan een medium is gebonden. De belangrijkste vergelijking is echter die met de installatie op de grond. Voor dit ruimtelijke model of denkmodel zoals de kunstenaar het noemt, maakt hij gebruik van planten, bordjes, computerpapier en grote uitgezaagde houten vormen. Het werk is net een hele grote landkaart van een onbekend en ongedefinieerd land. De patronen op het computerpapier zouden sporen van een vogel, routes of gedachtestromen kunnen zijn. De planten kunnen denkbeeldige bossen of natuur aangeven, maar zijn tegelijkertijd intens gecultiveerd door mensen, als ware het bonsaiboompjes. De op het eerste gezicht niet heel toegankelijke installatie geeft het spanningsveld tussen natuur en de vergaande urbanisatie weer, tussen organische groei en kunstmatige (digitale) ingrepen.

Antoine Berghs probeert de overeenkomsten te vinden tussen heel veel verschillende gebieden zoals geografie, genetische patronen, oude culturen en de filosofie van onder andere Gilles Deleuze. Met zijn twee en drie dimensionale denkmodellen verschaft hij de kijker een intuïtieve blik op veel van de processen waaraan onze omgeving, steden en tijd onderhevig zijn. De tentoonstelling van Antoine Berghs is even mooi als klein. De reis naar de tentoonstelling doet denken aan een bedevaart, en daarmee ligt het doel gedeeltelijk in de reis zelf. Als men de gedachtes van de kunstenaar dan ook nog eens mee naar huis neemt, is de reis het zeker waard!