Volgens Daniel Birnbaum, curator van de 53ste Biënnale van Venetië getiteld Making Worlds, kan ieder kunstwerk opgevat worden als een visie op de wereld, en als een manier om een nieuwe wereld te creëren. Ook de tentoonstelling zelf kan met een recordaantal participerende landen en gerelateerde projecten zeker als een wereld op zich gezien worden. Net buiten deze wereld, in twee voormalige botenhuizen van de Arsenale, geven ook de Rietveld Academie en het Sandberg Instituut hun eigen visie op de hedendaagse kunst.

De tentoonstelling Rietveld Arsenale, exploring photography & video art belooft in haar titel de media fotografie en video te onderzoeken, maar weet deze belofte helaas slechts gedeeltelijk waar te maken. Bij binnenkomst in de eerste van twee gigantische ruimtes is er niets dat meteen de aandacht trekt, behalve misschien het speciaal ontworpen Rietveld Arsenale-krantje dat hier en daar door de ruimte dwarrelt. De tweede ruimte is op het eerste gezicht ook akelig leeg. In het midden van die ruimte staat slechts een houten constructie waar televisieschermen in verwerkt zijn van de aan het Sandberg Instituut gelieerde The One Minutes stichting. Er is weinig tot geen relatie tussen de twee delen van de tentoonstelling: aan de kant van de Rietveld Academie zijn bekende namen te vinden als Rineke Dijkstra en Charlotte Dumas, aan de kant van het Sandberg Instituut de tv-installatie van The One Minutes stichting, een werk dat in sterk contrast staat met de kunstwerken die zijn geselecteerd door hun partner, of die te zien zijn op de rest van de biënnale.

De houten installatie herbergt drie recente projecten van The One Minutes stichting: City One Minutes, The One Minutes Train en Split Screen Cinema. Zoals de organisatie al jaren voorstaat, duurt iedere video exact één minuut. Hierdoor ontstaat er bij City One Minutes een portret van zes steden dat is samengesteld uit een mozaïek van indrukken. En in The One Minutes Train reis je met een rij van twaalf televisieschermen, die in totaal 280 video’s van één minuut tonen, door zo’n dertig landen. De namen van de landen staan onder de schermen, en vormen door hun veelvoud een ironisch commentaar op de opzet van de biënnale. Hier presenteren de meeste deelnemende landen immers kunstenaars die door eigen land zijn voortgebracht en daardoor een soort marketingproduct worden voor dat land. Binnen Rietveld Arsenale is dit echter ook het geval met het door de Rietveld Academie ingevulde gedeelte. Met een weinig kritische blik worden enkele – weliswaar zonder twijfel goede – kunstenaars naar voren geschoven om als reclame te dienen voor de academie. De keuzes liggen wel erg voor de hand, en staan ver van een avontuurlijke houding waar de titel van de tentoonstelling naar deed hopen.

The One Minutes stichting laat juist zien dat het gebruik van grote namen niet per definitie het recept is om tot een interessante presentatie te komen, zelfs niet tijdens de Biënnale van Venetië. De auteur’ is in de installatie zo goed als verdwenen, terwijl deze in de biënnale juist zo nadrukkelijk aanwezig is. De namen van de individuele makers staan niet bij de installatie vermeld, maar kunnen worden teruggevonden in het bijbehorende persbericht. Hoewel er tussen de vele makers van de video’s wel degelijk bekende kunstenaars te vinden zijn, worden ook amateurs gevraagd videomateriaal op te sturen en mee te doen aan dit collectieve work in progress. The One Minutes stichting heeft de amateur- en professionele beelden op zo’n manier bij elkaar gebracht dat er geen onderscheid meer zichtbaar is en dat er ook niet langer toe doet. Het One Minutes-concept bevraagt in essentie de grenzen en mogelijkheden van het medium.

Het is bijna flauw te stellen dat de één-minuut-kunst een resultaat is van de almaar sneller wordende en op resultaat gerichte consumptiemaatschappij. Hoe dan ook is het verfrissend om na een intensieve biënnaleroute door de Arsenale uit te komen bij een reeks video’s waarvan er niet één meer dan een minuut van je drukke leven zal kosten. Het totaal van deze collectieve inspanning zet je echter wel wat langer aan het denken. Het vervagen van het auteurschap en de grenzen tussen professionele en amateurkunst, alsook de samenkomst van vele nationaliteiten in de installatie zetten de opzet van de biënnale in een kritisch daglicht. Tegelijkertijd zet het werk de woorden van Birnbaum kracht bij: het creëert nieuwe werelden, en doet dit alles in slechts een minuut.