Bij binnenkomst in de tentoonstelling Notes of Space valt meteen het contrast op tussen het werk van Josef Schulz en Tamara Zahaykevich. Verspreid over drie zalen worden de kleine ruimtelijke objecten van Zahaykevich getoond in combinatie met de grote foto’s van Schulz. Zijn fotografie trekt de aandacht door contrastrijke beelden, waarin hij een misleidende illusie van schilderachtigheid opwekt. Schulz combineert de scherpte van de fotografie met de soft focus van de schilderkunst en creëert zo een nieuwe werkelijkheid die tegelijkertijd wel en niet bestaat. Op het eerste gezicht tonen de foto’s sobere, desolate plaatsen, maar deze locaties zijn zo bewerkt dat ze tevens een klinische, puur esthetische uitstraling hebben. Schulz fotografeert grote loodsen – bij voorkeur van plaatmateriaal – en laat in het midden of dit industrieterreinen of shoppingcenters zijn. Hij reduceert de oorspronkelijk locatie daarbij zover dat er een puur geometrische vorm overblijft, een abstracte kubus die in een landschap is neergestreken.

De harde geometrische vormen in Schulz’ fotografie worden verzacht doordat hij bepaalde eigenschappen van zijn onderwerpen naar voren haalt – hij benadrukt kleur en symmetrie. Schulz kiest voor plekken die doorgaans niet als mooi worden beschouwt, maar door ze te ontdoen van iedere herkenbaarheid brengt hij de gebouwen terug tot hun essentie en geeft ze zo karakter en schoonheid. De gebouwen steken schril af bij hun landschappelijke omgeving. In de meeste werken is een grasveld, een coniferenhaag of een schilderachtig groene waas zichtbaar; een enkele keer zelfs de suggestie van een zeezicht. Dit contrast tussen strak plaatmateriaal en de schilderachtigheid van een grasvlakte werkt spannend en vervreemdend tegelijk. Wat Schulz toont van de omgeving is minimaal. Alleen in het werk Halle orange is een stoeprand te zien, een klein herkenningspunt voor enige oriëntatie.

Op de wand tegenover de foto’s hangen de kleine objecten van Tamara Zahaykevich. Net als bij Schultz valt haar werk op door de sterke innerlijke contrasten. Haar beelden zijn soms opvallend fel van kleur, soms zo licht dat ze bijna lijken op te lossen in de grote witte muren. Zahaykevich werkt met tegenstellingen in vorm en kleur, ingetogen en uitbundig, natuurlijke en geometrische vormen. In het object Buoy roept de titel bijvoorbeeld associaties op met een boei, een waarschuwingsteken: gevaar! De vreemde, hoekige vorm echter, en het duidelijk zichtbare ‘handschrift’ van de kunstenaar, doet deze associatie met een dobberende boei weer teniet. Zahaykevich werkt met goedkope materialen en zelfs met afval. Het gaat haar niet om de illusie die haar objecten oproepen, maar om de vorm en de minimale middelen. Als het nodig is hergebruikt ze zelfs materialen uit ouder werk. Ze maakt ruimtelijke collages die ze samenstelt uit verschillende elementen, maar ze laat die elementen ook hun eigen kracht behouden en vormt ze op die manier tot een geheel.

Dit is goed zichtbaar in het werk Champion’s Belt afkomstig uit de serie Sculptural Drawings. Het is een klein object waarvan de vorm doet denken aan de klankkast van een gitaar. De kleuren zijn echter zo bont dat dit meerdere interpretaties mogelijk maakt. De buitenste rand heeft een gestreept zwart-witpatroon dat de associatie met een zebra oproept. Het middenvlak is lichtblauw met onderaan zwarte stippen en het bolle halfronde vlak in het midden is bedekt met donderblauwe vlekken en een geelgroenige vlek. Deze kleurpatronen en vormen roepen stuk voor stuk associaties op, maar geen eenduidige betekenis. Het maakt de werken van Zahaykevich spannend. Ze zijn niet sluitend te verklaren. Zahaykevich’ werken ogen licht en kwetsbaar door hun formaat en materiaalkeuze, maar zijn gemaakt met vakmanschap en precisie. Hun formaat is klein (maximaal 50 cm) maar door de kleurenpracht en specifieke vormen hebben ze een grote uitdrukkingskracht.

Schulz en Zahaykevich zijn een goede combinatie. De volledig handmatig vervaardigde, kleine ruimtelijke objecten van Zahaykevich contrasteren met de tweedimensionale, artificiële en gephotoshopte werken van Schulz. Zahaykevich bouwt haar objecten op uit goedkope materialen of zelfs uit eerder werk, in tegenstelling tot Schulz die zijn werk ‘afbouwt’ door het steeds verder te abstaheren. Ondanks deze verschillen zijn er ook overeenkomsten tussen de beide kunstenaars, bijvoorbeeld in thematiek. Beiden zoeken naar een bepaalde mate van abstractie – Schulz door het weglaten van details en het steeds verder ontleden van zijn beelden tot hun vervreemdende essentie en Zahaykevich door het samenstellen van haar ruimtelijke collages tot stapelingen van associaties die toch nergens figuratief worden.

Naast het werk van Schulz en Zahaykevich is ook een video van Gerwin Luijendijk te zien. Gist toont werk van deze jonge kunstenaar – op dit moment nog studerend aan het Piet Zwart Instituut in Rotterdam – omdat ze ook beginnende kunstenaars een podium willen bieden. Luijendijk is vooral aan het onderzoeken. De negen minuten durende videoloop, toont de kunstenaar zelf. Hij loopt zoekend door een lege ruimte en pakt één voor één kamerplanten op, die hij vervolgens rangschikt in een compositie. Als hij alle planten gepositioneerd heeft, kruipt hij er zelf op lenige wijze tussenin. Hij trekt zijn shirt uit en zoekt een relaxte pose. Luijendijk probeert zo in zijn werk ‘het buiten’ naar binnen te halen, in dit geval specifiek door ‘het recreëren’ dat men doorgaans buiten in de natuur doet, na te bootsen in een totaal andere setting. Ook onderzoekt hij zijn persoonlijke relatie met de natuur, die in deze video artificieel overkomt, omdat kamerplanten – bovendien onnatuurlijk gerangschikt – een surrogaatnatuur vertegenwoordigen.

Luyendijks video valt bij de andere exposanten uit de toon. In tegenstelling tot het werk van Schulz en Zahaykevich, dat duidelijk een tegengestelde relatie heeft, gaat Luijendijks werk geen enkele verbinding aan. Zijn medium en vooral zijn thema staan te ver af van Schulz en Zahaykevich. De tentoonstelling slaagt er in een spannend contrast te bewerkstelligen tussen Zahaykevich’ abstracte sculpturen en Schulz’ geabstraheerde en gereduceerde foto’s. Deze twee kunstenaars balanceren enerzijds tussen het tonen van een bestaande wereld en het creëren van een illusie, en anderzijds tussen een organische en een geometrische vormentaal. Die sterke wisselwerking wordt echter uit balans gebracht door het werk van Luijendijk.