De Stichting Utrechtse Beeldende Kunst (sub-k) ging afgelopen zomer internationaal. Organiserende kunstenaars Charlie Citron en Bastienne Kramer, beiden wonend en werkend in Amsterdam, nodigden een elftal kunstenaars uit om in sub-k's kunstcentrum Begane Grond een periode te komen werken. Deze artist-in-residence workshop, opgezet rond het thema Mis-Understanding, ging vergezeld van openbare kunstenaarsgesprekken waarin ingegaan werd op werk en projecten van de deelnemers. De werkperiode wordt momenteel afgesloten met een expositie.

Wie de presentatieavonden voorafgaand aan de opening gemist heeft, heeft misschien net als ik moeite met het herkennen van de relatie tussen het thema en de daaruit voortgekomen kunst-werken. Bijvoorbeeld de negen zwartoranje schilderijen van Richard Thomas, tezamen als ‘Untitled (Orange Fall)' gepresenteerd. Ook al zal niet iedereen zich erin kunnen vinden, onbegrip lijkt een wat zware duiding voor de sierlijke maar strak geordende grafische patronen die hij vanuit het middelpunt aanbracht. Ook Jozef van der Heijdens werk ‘Antwoordapparaat' is moeilijk te koppelen aan misverstand. Hij maakte een diapresentatie van huiselijke stillevens als kopjes in een afwasrek en een vaas op tafel, en vergezelde deze van het geluid van ingesproken boodschappen op een antwoordapparaat.

Dit roept wel de vraag op of de boodschappen spontaan zijn of van papier gelezen worden, maar dat is nauwelijks een misverstand te noemen. Bij andere kunstenaars valt die relatie gemakkelijker te leggen. Een bijna letterlijke verbeelding van een misverstand is Tomasz Matuszaks object getiteld ‘One Bicycle', samen-gesteld uit alle onderdelen van één fiets. Iets soortgelijks doet Dan Devine, die een fascinatie heeft voor het binnenste buiten keren en deconstrueren van voorwerpen als motorfietsen, schoenen en zelfs een auto. De uitvoerige handleiding hiervoor valt in een tentoongestelde publicatie te lezen ("Now just cut your car apart … Remember the insides of objects are smaller than the outsides."). Door de keuze van zijn (status) objecten gaat hier echter meer meespelen dan letterlijke of visuele deconstructie alleen. Een misverstand op zich is Martin Zets smakeloze videoloop van een hond die een kat neemt.

De werken in de tentoonstelling vormen geen eenheid – men pretendeert dan ook niet dat ze dat zijn -, maar een verzameling individuele werken. De vorm en inhoud van het werk en de benaderingswijze van de kunstenaars is zeer verschillend. Of dat te maken heeft met hun culturele achtergrond of juist met hun individuele zienswijze is de vraag. Evenals of de ‘‘grote verschillen in expressie tussen culturen'' – waar men in het persbericht van spreekt – voortkomen uit ‘onbegrip en misverstand' tussen culturen of uit ‘afwijkende standpunten' van individuen. Bovendien wordt (daardoor) niet duidelijk gemaakt waarom juist deze kunstenaars werden uitgenodigd op het gekozen thema in te gaan. Misschien dat voorafgaande ontmoetingen tussen de organisatoren en deelnemers hier aanleiding toe gaven. Kramer nam eerder deel aan een project georganiseerd door de Foundation for Indian Artists, waarin culturele confrontaties en overlappingen in een twee maanden durende werkperiode door Nederlandse en Indiase kunstenaars werden onderzocht. Charlie Citron ontmoette bijvoorbeeld Dan Devine en Martin Zet in Tsjechië, tijdens een werkperiode in het kader van een symposium waar de uitwisseling van ideeën over culturele en disciplinaire grenzen centraal stond. Curator ervan was Denise Carvalho, die tevens voor Mis- Understanding de openingslezing hield. Ongetwijfeld was er aanleiding om juist deze kunstenaars uit te nodigen. Het is ook zeker een interessante expositie geworden. Maar meer informatie over hoe de deelnemers met het thema zijn omgegaan, had kunnen zorgen voor een dieper inzicht in het thema Mis- Understanding en in de invloed van onbegrip en misverstand op verschuivingen in creatieve uitingen.