Onder begeleiding van fanfaremuziek presenteerde Laurence Aëgerter (1972) haar project Opening Soon / Opening Now. Ze voelde zich een stadsnar en de muziekkeuze moest dat benadrukken. Aëgerter was ‘ingehuurd’ om als kunstenaar glans te geven aan een stadsvernieuwingsproject. De organisatie Redlight Art Amsterdam (een samenwerking tussen de gemeente, een woningbouwcorporatie en twee kunstinstellingen) gaf kunstenaars ruim een half jaar de beschikking over enkele voormalige bordelen tussen de Singel en de Herengracht in Amsterdam. Na de tijdelijke bezetting als atelier worden de panden waarschijnlijk verbouwd tot luxe appartementen. De kunstenaars vormen zo een schakel in het ‘gentrificatie’-proces dat de voormalige rosse buurten onherroepelijk zal veranderen.

Met deze positie had Aëgerter enige moeite. De vraag of zij als kunstenaar in de Korsjespoortsteeg wordt geëxploiteerd klinkt dan ook door in haar project. Ze gebruikte de ruimte niet gewoon als atelier, maar verhief haar rol in de toekomstige transformatie van het pand tot uitgangspunt. In het smalle zeventiende-eeuwse huis van krap drie meter breed lag de recente geschiedenis voor het oprapen: de bedden stonden nog in de peeskamers. Allereerst verzamelde Aëgerter samen met een patholoog-anatoom haar bewijsmateriaal (een kam, wat pillen), en maakte hier foto’s van. Om plaats te maken voor nieuwe functies organiseerde Aëgerter een schoonmaakperformance. Professionele schoonmakers ontdeden met overdadig sop de ruimte van de smetten van het verleden. Tegelijk leek het alsof de kunstenaar het schuldgevoel over haar rol in het project van zich afsopte. Welke betekenis ook aan deze performance gegeven wordt, het was duidelijk dat deze het moment markeerde waarop met nieuwe functies geëxperimenteerd kon gaan worden.

In de opeenvolgende maanden zorgde Aëgerter acht keer voor een totale transformatie van het pand. Zo was de ruimte een heel weekend een openbare bibliotheek, inclusief bibliothecaresse. Een avond lang was er een levendige Turkse snackbar gevestigd. Vervolgens was vanaf de straat te zien dat het pand een golfclub was geworden. Ook kon je er gedurende een week terecht in de ‘agnostische tempel’ en deed het pand dienst als ‘Institute for cultural remembrance and mnemonic practice’, waarbij Aëgerter herinneringen van buurtbewoners aan huisnummer 23 documenteerde. Als eindspektakel transformeerde ze het voormalige bordeel in een openbaar zwembad, compleet met zwemrooster en badmeester, om de orde en veiligheid te handhaven.

Alle functies voor het pand legde de kunstenaar vooraf vast op een gezeefdrukte poster die leest als een razend versneld afgewerkt bestemmingsplan. Telkens is maar één onderwerp zichtbaar, de overige zijn doorgestreept. Die zeefdruk benadrukt de willekeur van alle mogelijke functies die het stadspand kan krijgen. Ook suggereert Aëgerter dat de geschiedenis en de toekomst onbekend of vergeten zijn, en dat alleen het heden telt. En het heden dient met veel fanfare getoond te worden.

Aëgerters alternatieve bestemmingen in Opening Soon / Opening Now ontstonden uit kritiek op de rol van de kunstenaar in het veranderingsproces van het pand. Tegelijkertijd heeft de tijdelijkheid en willekeur van haar versneld afgespeelde toekomst ook betrekking op de kunstenaar zelf. Met de behendigheid van een projectontwikkelaar laat ze zoveel bestemmingen voorbij komen, dat het de buurt en de bezoekers gaat duizelen. Dat geeft de betrekkelijkheid van het hele gebeuren aan, maar ook van het belang van de aanwezigheid van Aëgerter zelf. Na afloop trekt zij met gemak een streep door haar werk. Net zoals een projectontwikkelaar resoluut een streep trekt door Opening Soon / Opening Now.