Voor de vierde keer organiseert kunstenaarsinitiatief RC de ruimte in IJmuiden de zomertentoonstelling Quantumvis. In de zeven expositieruimten, in oppervlakte variërend tussen de 6 en 70 vierkante meter, zijn maar liefst 300 werken te zien die kunstenaar Joop Stoop selecteerde samen met collega’s Margreet Bouman, Frans Boomsma en Willem Gorter. Belangrijkste uitgangspunt: niet een groep kunstenaars met een bepaalde opvatting bijeen brengen, maar juist zoveel mogelijk verschillende invalshoeken en disciplines belichten. Van abstract tot figuratief, van 2D tot 3D-installaties en video, werk van bekendere en minder bekende namen, van jongere en oudere kunstenaars.

In de grote zaal lijken zich een kudde anonieme wezentjes onbeholpen voort te bewegen tussen al het kunstgeweld. We laten ons vertellen dat we hier te maken hebben met een dodo, het gevleugelde diertje dat helaas al enige decennia geleden van de aardbodem is verdwenen. Het zijn sculpturen van Christien Rijnsdorp, wier werk voornamelijk bestaat uit sculpturen van katoen, latex rubber, purschuim, acryl en aluminium. In een kleinere zaal is een andere variant te zien: een zelfde soort figuur doet wanhopig een poging een paal te beklimmen, eeuwig worstelend met zijn tekortkomingen. Door hun onaanzienlijke, kwetsbare uiterlijk en hun onbeholpen houdingen wekken de figuren direct sympathie op. Ook van Esther Jiskoot, Gijs Assmann en Thom Puckey zijn sculpturen opgenomen in de tentoonstelling.

En er is fotografisch werk van onder meer Marjan Teeuwen. Wat er precies te zien is op haar foto’s is onduidelijk. De identiteit van de ontelbare hoeveelheid objecten gaat verloren in het totaalbeeld. De spullen zijn bij elkaar gezocht op functie, textuur en kleur en in een architectuur van verticale banen op elkaar gestapeld en gerangschikt tot een wankel geheel. Hierdoor ontstaat een interessante strijd tussen perspectief en tweedimensionaal beeld.

Interessant is ook het tweedelige werk van Mischa Rakier: Le Thoronet, wat verwijst naar de voormalige abdij Le Thoronet in de Franse Provence. Aan de basis van zijn tekeningen staan oude foto’s van ruïnes. Rakier blaast deze plekken nieuw leven in: door middel van het steeds opnieuw kopiëren van de foto ontstaat uiteindelijk een beeld dat is opgebouwd uit zwarte stippen waarin je alleen vanaf een afstandje nog iets van het origineel kunt ontdekken. Dit beeld wordt vervolgens op de computer bijgewerkt, uitgeprint en op een lichtbak overgetekend met zwarte acrylinkt. Het werk roept vragen op over de verhouding tussen origineel en kopie, reconstructie en interpretatie.

Toch voeren de tweedimensionale werken de boventoon in de tentoonstelling. Een overvloed aan tekeningen en schilderijen vullen vrijwel alle muren van de galerie. Opvallend zijn de mysterieuze, surreële slaapkamers van Erik Mattijssen, in fabelachtige kleuren en met onbegrijpelijke details. Het is duidelijk dat de ruimtes worden bewoond, maar tegelijkertijd overheerst de eenzame verlatenheid. De ruimte ligt te wachten op dat wat er komen gaat.

Quantumvis IV is vooral veel, heel veel. Een grote dosis namen, zonder iets wat hen bindt. Een tikkeltje megalomaan is het wel. Een veelgemaakte denkfout is meer te willen dan in het bereik ligt. De grote aandachttrekkers winnen het hoe dan ook van de meer subtielere werken die door het te grote aanbod over het hoofd worden gezien. Zo worden de driedimensionale werken van Ad De Jong Found in Laurel Forest, Allow to protect en Sand enigszins in een hoekje gedreven. Het eerder besproken Houdini van Christien Rijnsdrop is, vermoedelijk door ruimtegebrek, op een soort verhoging geplaatst waardoor het alleen van een afstand te bekijken is. Ook de subtiele, ruimtelijke potlood- en aquareltekeningen van Robbie Cornelissen lijken te verzuipen. Opvallend is ook het zuinige aandeel van videokunst – slechts twee stuks. ‘quantumvis’ betekent in het Latijn zoiets als ‘zoveel als u wenst’. Als toeschouwer heb je natuurlijk altijd nog de keuze om alleen datgene te bekijken wat je wilt zien. Daar zit wat in. Maar het is ook jammer als sommige werken niet de plek en de aandacht krijgen die ze verdienen, door een gebrek aan ruimte.

Stichting RC de Ruimte is in september 2004 begonnen met het maken van tentoonstellingen voor hedendaagse kunst. Naast exposities en lezingen organiseert het initiatief multimedia avonden, ofwel avonden waarbij multimediakunst en discussie centraal staan. Ook wordt iedere tentoonstelling geopend met een groots diner, georganiseerd ter ere van de deelnemende kunstenaars. Tijdens het eten kunnen kunstenaars en kunstkopers, kunstliefhebbers en curatoren in een ontspannen sfeer een praatje maken. Weer eens wat anders dus dan de zoveelste gekunstelde opening, waar de ruimte voor een goed gesprek soms ver te zoeken is.

Kunst, niets meer en niets minder. Bijeen gebracht op basis van persoonlijke voorkeuren. Zonder thema, zonder voorgebakken concept waarmee de eventuele subsidiegever wel of niet overtuigd had moeten worden. Sommigen zouden dit gebrek aan samenhang als hinderlijk of ontoegankelijk kunnen ervaren, maar wij ervaren het niet zo. Het onderstreept de charme van het sympathieke initiatief, hun liefde voor de kunst, en vooral de ongedwongenheid van het geheel. Dus, ondanks het feit dat er over de hoeveelheid te discussiëren valt, maakt dit alles de tentoonstelling zeker een retourtje IJmuiden waard.